راحله عرب عامری - دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
افشین سلطانی - استاد، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
ابراهیم زینلی - دانشیار، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
بنیامین ترابی - ۳. دانشیار، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

تحلیل خلا عملکرد یک تخمین کمی از امکان افزایش در ظرفیت غذا برای یک ناحیه مشخص را فراهم می­آورد که یک جزء مهم در طراحی راهبردهای تامین غذا در مقیاس منطقه­ای، ملی و در سطح جهانی است. در این راستا پژوهشی به منظور میزان و چگونگی پراکنش خلا عملکرد محصول نخود و عدس در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال ۱۳۹۵-۱۳۹۷ انجام گرفت. در این مطالعه با استفاده از مدل SSM-iCrop۲ عملکرد پتانسیل در مناطق تولیدکننده نخود و عدس در ایران شبیه­سازی شد. برای این منظور از پروتکل پروژه اطلس خلا عملکرد، موسوم به پروتکل GYGA، در جهت شناسایی پهنه­های اقلیمی و هم چنین شناسایی ایستگاه­های هواشناسی مهم واقع در مناطق تولید نخود و عدس دیم در کشور استفاده شد. پس از شناسایی ایستگاه­های مهم، پتانسیل عملکرد برای محدوده ایستگاه­ها شبیه­سازی شد و سپس نتایج منطقه­ای براساس پروتکل GYGA به کل کشور تعمیم داده شد. برای نخود دیم در کشور، مقادیر عملکرد واقعی، پتانسیل و خلا عملکرد به ترتیب ۴۳/۰، ۰۴/۱ و ۶۱/۰ تن در هکتار به دست آمد. در مورد عدس دیم در کشور نیز، مقادیر عملکرد واقعی، پتانسیل و خلا عملکرد به ترتیب ۴۳/۰، ۱۰/۱ و ۶۷/۰ تن در هکتار به دست آمد. از این اطلاعات می­توان جهت مدیریت بهتر در مناطق کم بازده و پربازده در کشور برای این دو محصول بهره برد.

پروتکل GYGA, پهنه بندی اقلیمی - زراعی, تبخیر و تعرق, عملکرد پتانسیل, مدل SSM-icrop۲