مجید یوسفی افراشته - Assistant Professor, Department of Psychology, University of Zanjan, Zanjan, Iran
فائزه خان احمدی - M.A, Department of Counseling, Payame Noor University, Qazvin, Iran
ثمین معصومی - M.A, Department of Psychology, Zanjan University, Zanjan, Iran

مقدمه: دو پدیده اختلال بیش ­فعالی/ کمبود توجه و پرخاشگری از رایج­ ترین مشکلات مربوط به کودکان هستند از این رو ارزیابی اقدامات درمانی موثر در این مورد مهم است. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی نوروفیدبک در افزایش توجه و کاهش پرخاشگری کودکان ۹-۷ سال انجام شد. روش: روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. از بین کودکان ۹-۷ سال که در زمستان سال ۱۳۹۸، جهت دریافت مداخلات درمانی به کلینیک روانشناسی کودک و نوجوان بهنود شهر قزوین مراجعه کردند ۳۰ کودک با تشخیص قطعی اختلال به صورت در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. گروه آزمایش طی ۲/۵ ماه به­ صورت ۲ جلسه هفتگی (در مجموع ۲۰ جلسه) تحت درمان نوروفیدبک قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه پرخاشگری کودکان (شهیم، ۱۳۸۵) و فرم والد پرسشنامه کمبود توجه/ بیش فعالی (کانرز و همکاران، ۱۹۹۹) استفاده شد. برای تحلیل داده­ ها از روش تحلیل کوواریانس با نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ استفاده شد. یافته ­ها: نتایج حاصل از آزمون تحلیل کواریانس نشان داد بین میانگین نمرات کمبود توجه (۰/۰۱>P) و پرخاشگری (۰/۰۱>P) (پرخاشگری آشکار و رابطه­ ای) در مرحله پس ­آزمون بعد از کنترل نمرات پیش ­آزمون تفاوت معنادار است؛ یعنی درمان نوروفیدبک موجب افزایش توجه و کاهش پرخاشگری (آشکار و رابطه ­ای) کودکان ۹-۷ سال شده است. نتیجه ­گیری: با توجه به معنی­ داری نتایج می­ توان اثربخشی نوروفیدبک را در کاهش کمبود توجه و پرخاشگری به همه کودکان ۹-۷ ساله تعمیم داد و استفاده از آن را در مراکز درمانی به متخصصان توصیه کرد.

Neurofeedback, Attention deficit, Aggression, Child, نوروفیدبک, بیش­ فعالی/ کمبود توجه, پرخاشگری, کودک