سارا السادات گلچوبیان - M. A of General Psychology, Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran, Iran
سید علی حسینی المدنی - Assistant Professor, Department of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran, Iran

هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر استرس ادراک شده، کیفیت زندگی و باورهای فراشناختی بیماران مولتیپل اسکلروسیس بوده است. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل و جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به ام اس مراجعه کننده به انجمن ام اس در شهر تهران در سال ۱۳۹۸ بوده است. به منظور نمونه گیری از این افراد تعداد ۲۰ نفر در هر گروه(۲۰نفر آزمایش و ۲۰نفر کنترل) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و جلسات آموزش برای گروه آزمایش در ۸ جلسه ۲ ساعته با استفاده از برنامه ۸ هفته ای ذهن آگاهی تیزدل و سگال و ویلیامز انجام شد و همه افراد به پرسشنامه های استرس ادراک شده کوهن و همکاران(۱۹۸۳)، کیفیت زندگی ویر و شربور(۱۹۹۲)  و باورهای فراشناختی ولز و هاتون(۲۰۰۴) پاسخ دادند.  یافته ها بر اساس روش تحلیل کوواریانس نشان داد که بین مولفه های استرس ادراک شده شامل ادراک منفی از استرس و ادراک مثبت از استرس پس از تعدیل اثرات پیش آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت وجود دارد. همچنین بین مولفه های کیفیت زندگی شامل عملکرد جسمی؛ عملکرد اجتماعی؛ ایفای نقش هیجانی؛ سلامت روانی؛ سرزندگی  و سلامت عمومی پس از تعدیل اثرات پیش آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت وجود دارد که این مقدار تفاوت ازنظر آماری معنادار می باشد و بین مولفه های باورهای فراشناختی شامل باورهای مثبت نگرانی؛ باورهای منفی کنترل پذیری؛ عدم اطمینان شناختی؛ نیاز به کنترل افکار و خودآگاهی شناختی پس از تعدیل اثرات پیش آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت وجود دارد که این مقدار تفاوت نیز ازنظر آماری معنادار می باشد به این معنا که پس از تعدیل اثرات پیش آزمون، آموزش ذهن آگاهی بر استرس ادراک شده، کیفیت زندگی و باورهای فراشناختی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروسیس و مولفه های آنها تاثیر داشته است.

Mindfulness, Perceived Stress, Quality of Life, Metacognitive Beliefs, Multiple sclerosis., ذهن آگاهی, استرس ادراک شده, کیفیت زندگی, باورهای فراشناختی, بیماری مولتیپل اسکلروسیس(ام اس)