حمید زارعی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، تهران، ایران
امیر رضا ممدوحی - دانشیار، دانشکده عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی شاخصهای عدالت در حمل ونقل همگانی و ارزیابی کمی آن برای حمل ونقل همگانی شهری در نمونه موردی کلانشهر تهران است. در این پژوهش، شاخصهای میزان اتصال و دسترسی به شبکه حمل ونقل همگانی به عنوان شاخصهای عرضه؛ شاخصهای جمعیت، اشتغال، خانوارهای زیر خط فقر و خانوارهای بدون خودرو به عنوان شاخصهای تقاضا؛ و رویکرد منحنی لورنز و ضریب جینی جهت تحلیل و ارزیابی کمی عدالت است. داده های پژوهش از شرکت کنترل ترافیک تهران، معاونت اجتماعی و امور فرهنگی شهرداری تهران، شرکت بهره برداری راه آهن شهری تهران و حومه، و سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران جمع آوری شده است. نتایج نشان می دهد که تعداد زیادی از نواحی شهرداری تهران فاقد دسترسی به شبکه مترو است. شاخص میزان اتصال شبکه شامل سه بخش گره، خط و منطقه ای در شبکه اتوبوسرانی از مترو بیشتر است؛ بدلیل کارایی بهتر شبکه اتوبوسرانی نسبت به مترو. ضرایب جینی در بررسی عدالت افقی از عدالت عمودی کمتر بوده و نشان از بی عدالتی زیاد در توزیع خدمات حمل ونقل همگانی نسبت به نیازهای افراد و گروه های خاص در کلان شهر تهران دارد.

حمل ونقل همگانی, دسترسی, عدالت, میزان اتصال شبکه, ضریب جینی