امیرحسین بصیری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور گروه حقوق
حسین بصیری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور گروه حقوق

موضوع علم حقوق جزا، اعمال مجرمانه شهروندان و واکنش جامعه در قبال آنهاست که اغلب در قالب مجازات و بعضا درقالب اقدامات تامینی و تربیتی تجلی مییابد.جرم از عناصر سه گانه ای تشکیل می شود که با فقدان هر یک از آنها، پدیدهمجرمانه منتفی است. با این حال، ارتکاب هر جرمی،لزوما به اعمال واکنش های اجتماعی منجر نمی شود، بلکه برای این کارابتدا باید مسوولیت متهم احراز شود؛ زیرا مجازات اشخاص غیر مسوول بی فایده و ناعادلانه است.فردی که از او جرمی سرزده است و چهار چوب قوانین را شکسته است و پا را از دامنه ی فردیت خود برون گذاشته و به اجتماع آسیب رساندهاست ، مجازات می شود .اما گاهی در بعضی مواقع مواردی پیش می آید که قانون گذار فردی را که موضوع قانون نقضکرده است مجازات نمی کند و برای او مسئولیت کیفری در نظر نمی گیرد و حکم به برائت او از مجازات می کند و اگر ازقانون گذار بپرسیم که چرا این افراد را مجازات نمی کنی در پاسخ خواهد گفت : این افراد دارای ویژگی هایی هستند که ازآن ها سلب مسئولیت کیفری می کند . که این ویژگی ها را به عنوان عوامل رافع مسئولیت کیفری می شناسیم که عبارت انداز : جنون ، طفولیت ، اشتباه ، اکراه و اجبار.

مسئولیت ، اکراه ، مجنون ، قصد ، علل موجه