اکرم شمسی پور دهکردی - مربی گروه مهندسی معماری،دانشکده مهندسی معماری،دانشگاه فنی و حرفه ای دختران، شهرکرد،ایران
مریم علیزاده - کارشناس مهندسی معماری،گروه مهندسی معماری،دانشکده هنر،دانشگاه شهیدبهشتی،تهران،ایران

موریانه ها یکی از عوامل بیولوژیکی هستند که سبب سست شدن اتصالات ساختاری و تخریب مصالح بنا می شوند. نوع زندگی و تکثیر و ساخت کلونی وهمچنین نظم و ترتیبی که درساخت کلونی خود بوجود می آورند، این حشره را به یکی از اعجاب انگیزترین مخلوقات آفرینش تبدیل کرده است. موریانه ها با تغذیه از چوب های به کار رفته در ساختار بنا و سایر مواد سلولزی موجود در مصالح بنا مانند کاه، باعث وارد آمدن خسارات جبران ناپذیری به بناهای تاریخی بویژه بناهای خشتی می گردند. علاوه بر این موریانه ها با درست کردن گالری ها در درون دیوارها، سقف ها و کف های بنا باعث خشک شدن بیش از اندازه مصالح و کاهش نیروی چسبندگی بین اجزای مصالح بنا می شوند و در نهایت استحکام بنا را کاهش می دهند و باعث تخریب شدید بنا می گردند. مسئله اصلی تحقیق بر اساس «راهکارهای مقابله با موریانه های زیرزمینی جهت به حداقل رساندن آسیب به بنا» شکل می گیرد که آنرا اینگونه بیان می کنیم: چگونه می توان بناهای خشتی را از آسیب موریانه ها حفظ کرد؟ بر این اساس شماری از سئوالات بوجود می آید که در این مقاله به آنها پاسخ داده می شود. ۱- موریانه ها چگونه می توانند به ساختمان خسارت وارد کنند؟ ۲- عملیات کنترل موریانه چیست؟ ۳- بررسی روش های کنترل شیمیایی موریانه ها. در این نوشتار سعی بر آن شده است تا با تکیه برروش توصیفی به مطالعه وبررسی ساختار زندگی موریانه ها ، وبا روش تحلیلی به مطالعه علل وعوامل تآثیرموریانه به ساختمان ها با مصالح ماسونری ۳ پرداخته شود، بطوریکه با کنترل موریانه ها در بناهای تاریخی می توان شدت تخریب بناها را به میزان زیادی کاهش داد.

موریانه های زیرزمینی، طعمه گذاری، بناهای سنتی،روش های نوین