اولدوز بخشی راد - دانشجوی دکتری خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان و کارشناس اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی، تبریز، ایران
علیرضا واعظی - استاد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

روش شماره منحنی رواناب یکی از روش های رایج برای برآورد رواناب سطحی در حوزه های آبخیز است. عدم قطعیت دربرآورد رواناب غالبا به دلیل پیش فرض آن برای نسبت نگهداشت اولیه روش شماره منحنی است (x=۰.۲۰). مطالعه حاضربه منظور ارزیابی دقت روش شماره منحنی در برآورد رواناب در زیرحوضه لیوار واقع در منطقه نیمه خشک در شمال غربایران انجام گرفت. مقادیر رواناب بر اساس داده های ایستگاه هیدرومتری حوضه برای یک دوره ۳۰ ساله (از سال ۱۳۶۶ تا۱۳۹۶) استخراج و با مقادیر برآوردی مدل شماره منحنی مقایسه شد. براورد رواناب با استفاده از حداکثر ظرفیت نگهداشتزیرحوضه (S) که وابسته به نوع کاربری زمین، روش کشت، وضعیت هیدرولوژیکی، گروه هیدرولوژیکی و رطوبت اولیهخاک است، تعیین شد. بر اساس نتایج، میانگین بارندگی سالانه در زیرحوضه لیوار برابر ۲۵۴/۶ میلی متر و میانگین روانابسالانه آن ۶/۴ میلی متر است. ضریب کارایی روش شماره منحنی در این زیرحوضه برابر ۰/۴۴- درصد بوده و درصد خطایآن ۶۷ درصد است که نشان م یده د ۶۷ درصد کمتر از مقدار واقعی براورد شده است. واسنجی این مدل به روش آزمونو خطا نشان داد که اعمال نسبت نگهداشت اولیه ۰/۰۸ موجب می شود ضریب کارایی مدل تا ۹۵ درصد بهبود یابد. اینپژوهش نشان داد که واسنجی مدل برای پیش بینی مطلوب در این زیرحوضه و حوضه های مشابه ضروری است.

رواناب سطحی، مدیریت حوزه آبخیز، نسبت نگهداشت اولیه، واسنجی