ابراهیم کریمی سنگچینی - استادیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران
امین صالح پور - استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
جمال مصفایی - استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

برنامه ریزی و اقدامات جامع بر ای شناسایی و اولویت بندی مسائل و مشکلات حوزه های آبخیز بالادست بهمنظور پیش بینی و کاهش خسارات سیل از اهمیت بسزایی در راستای دست یابی به اهداف توسعه پایداربرخوردار است. در این مقاله کاربرد چارچوب پیشران- فشار- وضعیت- اثر- پاسخ (DPSIR) برایمدیریت جامع آبخیز به خصوص خطر وقوع سیل مورد بررسی قرار گرفت. در مدیریت جامع آبخیز، بهمدل های احتیاج است که هم فاکتورهای بیوفیزیکی و هم فاکتورهای اقتصادی- اجتماعی را درنظر بگیرند.با توجه به هدف این مطالعه، روش پژوهش، مروری بر یافته های قبلی درباره کاربرد چارچوب DPSIR ومزایا و معایب آن در تصمیم گیری های مدیریت جامع خطر سیل بود. این چارچوب ابزاری جامع است کهروابط میان ذینفعان و حوزه آبخیز را می تواند شناسایی و اولویت بندی کند و همچنین زمین های را فراهمکند که انواع شاخص های بیوفیزیکی و اقتصادی- اجتماعی را با یکدیگر ترکیب شوند. نتایج این مطالعهنشان داد که چارچوب DPSIR در سال های اخیر با سرعت فزایند های به وسیله محققان و سیاستگذاران درحال استفاده است و همچنین می تواند چارچوب مناسبی بر ای شناسایی و اولویت بندی مسائل و مشکلاتمربوط به مدیریت خطر سیل باشد.

چارچوب DPSIR، مدیریت جامع خطر سیل، شاخص های بیوفیزیکی، شاخص های اقتصادی اجتماعی