اثر جاده سازی بر تغییرات بستر رودخانه و خطر سیلاب با استفاده از مدل هیدرولیکی (مطالعه موردی: بخشی از رودخانه هراز)

تجاوز به بستر و حریم رودخانه ها همچون استفاده از بستر رودخانه به عنوان ساخت جاده در بیشتر مواقع منجر به تشدیدخطر وقوع سیلاب می گردد با توجه به اهمیت این موضوع در تحقیق حاضر به بررسی اثر جاده سازی بر تغییرات بستر بازه ای ازرودخانه هراز در محدوده طول شرقی " ۴۱ ' ۱۷ ˚۵۲ تا " ۲۳ ' ۲۲ °۵۲ و عرض شمالی " ۳۱ ' ۰۸ °۳۶ تا " ۴۶ ' ۱۵ °۳۶ از سه راهیبلده تا ابتدای منطقه جنگلی میرزا کوچکخان با استفاده از مدل هیدرولیکی پرداخته شده است. از اینرو با شبیه سازی بازه موردمطالعه رودخانه هراز با دوره بازگشت ۲۵ ساله در دو مدل متفاوت، شرایط طبیعی (با جاده سازی) و شرایط موجود (بدون جاده-سازی) توسط مدل هیدرولیکی HEC-RAS نتایج نشان داد که، در شرایط موجود بازه مورد مطالعه رودخانه هراز سطح مقطعجریان، عرض سطح آزاد به طور متوسط به ترتیب به مقدار ۱۷/۱۵، ۱۶/۲۴ درصد کاهش نسبت به شرایط طبیعی داشته است.همچنین دیگر مشخصات جریان مقاطع عرضی از قبیل حداقل عمق آب، تراز سطح آب، عمق بحرانی، تراز سطح انرژی، شیبخط انرژی، سرعت کانال، عدد فرود کانال به طور متوسط به ترتیب به مقدار ۰/۰۱، ۰/۰۳، ۰/۰۱، ۰/۰۲، ۵۸/۱۶، ۱۶/۷۲،۲۲/۵۰ درصد افزایش نسبت به شرایط طبیعی بازه مورد مطالعه رودخانه هراز داشته است. به طوری که سطح مقطع کم و محدود-تر، جریان متمرکزتر، سرعت بیشتر شده است و خطر سیلاب توسط سطح مقطع محدود و ظرفیت آبگذری محدودتر افزایشیافته است.

Keywords:

جاده سازی , سیلاب , مدل هیدرولیکی