تاثیر عملیات حفاظتی بر تغییر فرسایش و کلاس رسوبدهی، با استفاده از مدل تجربی MPSIAC در محیط GIS (مطالعه موردی: حوزه آبخیز دره مرید استان کرمان)

تلفات خاک باعث پر شدن کانال های آبراه های و مخازن سدها شده، زیان های فراوانی را ایجاد می کند و میزان تولید در واحدسطح را به طرز چشمگیری پایین می آورد. در این پژوهش جهت ارز یابی اثرات عملیات حفاظتی و تاثیری که بر روی تغییرکلاس رسوبدهی زیر حوضه های حوزه آبخیز دره مرید دارد از محاسبه مجدد بعضی از پارامترهای مدل MPSIAC مانند:عامل رواناب سطحی، عامل پوشش زمین، عامل کاربری اراضی، عامل وضعیت فعلی فرسایش و عامل فرسایش رودخانه ایاستفاده شد، بعد از تعیین محل های اجرای عملیات حفاظتی بر روی نفشه حوضه اقدام به تهیه نقشه های توصیفی از عواملمدل تجربی قیل و بعد از اجرای عملیات حفاظتی گردید. بعد از تعیین مقدار رسوب قبل و بعد از عملیات حفاظتی در هر زیرحوضه، نتایج نشان دادند که میزان رسوب در زیر حوضه های ۱، ۲، ۳ و ۴ به ترتیب از ۱۰۹۴/۰۵، ۶۹۷/۶۰، ۶۷۰/۲۵ و ۵۷۶/۸۸به ۵۱۶/۷۹، ۳۸۶/۷۰، ۳۹۸/۴۷ و ۴۴۴/۸۱ متر مکعب در کیلومتر مربع و مقدار رسوب کل حوضه از ۹۳۲/۴۲ به ۶۶۳/۳۵ مترمکعب در کیلومتر مربع تقلیل پیدا کرد، در مورد کلاس رسوبدهی نتایج نشان داد که در زیر حوضه های ۲، ۳ و ۴ کلاسرسوبدهی از Ⅳ به Ⅲ تقلیل پیدا کرده و در زیر حوضه ۱ و کل حوضه کلاس رسوبدهی Ⅳ بوده و تغییری حاصل نشدهاست. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از روش T جفتی استفاده شد، نتایج تحلیل آماری نشان داد که اختلاف میانگین هاصفر نمی باشد در نتیجه فرض صفر رد می شود و اجرای عملیات حفاظتی تاثیر مثبت بر روی کاهش میزان رسوب داشته است،داده ها در سطح ۹۵ درصد، از ۷۹ درصد همبستگی برخوردار بودند.

Keywords:

کلاس رسوبدهی , عملیات حفاظتی , فرسایش ویژه , نسبت تحویل رسوب , حوزه آبخیز دره مرید