فاکتورهای اقلیمی و هیدرولوژیکی در بیان یک رخداد سیل

رخداد سیل در بین بلایای طبیعی، رتبه اول خسارات مالی و جانی را در کشورمان به خود اختصاص داده است. باتوجه به وقوع سیلاب های گذشته تا کنون بخصوص آنهایی که در اواخر اسفند ماه ۱۳۹۷ و اوایل فرورد ین ماه ۱۳۹۸در استان های شمالی، غربی و جنوب غربی کشور اتفاق افتاده، هدف مقاله حاضر آنست که ضمن مستند سازی وقایعسیلاب های نام برده، مهمترین فاکتورهای اقلیمی و هیدرولوژیکی تولید سیل در آنها بررسی گردد. نتایج مطالعات وبررسی ها نشان داد که نوع رگبار و خصوصیات بارش (شدت، مدت، گستره مکانی) مهمترین عامل اقلیمی درسیل های گلابدره ۱۳۶۶، وردیج - واریش (۱۳۸۴)، حوضه کرخه (۱۳۹۸) و استان فارس (۱۳۹۸) بوده و عمدتا ازنوع بارش های کوتاه مدت شدید می باشند. در حوضه ای مانند کرخه این بارش ها تداوم تقریبی ۴۸ ساعت را به دنبالداشته است. وضعیت بستر حوضه در برگیرنده عواملی چون ظرفیت آبراهه، وضعیت پوشش گیاهی بستر، تغییرکاربری اراضی، شرایط رطوبتی بالا بعلت بارش های اواخر زمستان در این مناطق، شیب بستر و پدیده برگشت آب،از عوامل هیدرولوژیکی تولید سیل در این مناطق بوده که نتیجه کاهش ظرفیت عبور رواناب و افزایش ارتفاع سیلرا به دنبال داشته است. سیلاب های استان فارس و گلستان، مصادیقی از این اقدامات نادرست انسانی هستند.

Keywords:

رخداد سیل , رگبار , بارش , ظرفیت آبراهه , برگشت آب