خدیجه حاجی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
عبدالواحد خالدی درویشان - دانشیار گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
رئوف مصطفی زاده - دانشیار گروه منابع طبیعی و عضو پژوهشکده مدیریت آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

فرسایش خاک و تولید رسوب از مخرب ترین پدیده هایی است که موجب خسارت های فراوان در بسیاری از مناطق می شود.کارایی هر چه بیشتر پروژه های حفاظت خاک مستلزم آگاه بودن از اطلاعات تغییرات مکانی رسوبات تولیدی در یک آبخیزاست. همچنین دانستن سهم کاربری های مختلف اراضی در تولید رسوب منجر به ارائه برنامه های مدیریتی و حفاظتی بهینهبرای کاهش تولید رسوب و به تبع آن مدیریت پایدار می شود. روش منشایابی رسوبات بر پایه ردیاب های ژئوشیمیایی و آلی،نسبت های ایزوتوپی و عناصر رادیواکتیو و نیز استفاده از مدل های ترکیبی مختلف باعث شناخت سهم منابع مختلف رسوبدر یک ناحیه می شود. از اینرو، در پژوهش حاضر نحوه تفکیک سهم کاربری های مختلف اراضی در تولید رسوب معلق بااستفاده از ویژگی های ژئوشیمیایی و روش منشایابی رسوبات توضیح داده شده است. در این روش نمونه برداری خاک بااطمینان از توزیع مناسب در کاربری های مختلف اراضی و همچنین نمونه برداری رسوب معلق در نقاطی از آبراهه اصلی وبه ویژه در خروجی حوزه آبخیز انجام می شود. در نهایت سهم نسبی هر کاربری در تولید رسوب معلق با مشخص نمودن واستفاده از ردیاب های مناسب، تعیین می شود.

فرسایش خاک، کاربری اراضی، مخازن رسوب، منابع رسوب، منشایابی رسوب