سیدمرتضی سادات هلبر - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته سازه های آبی گروه مهندسی آبیاری و آبادانی د
ابراهیم امیری - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران

سرعت سقوط ذرات طبیعی تاثیر بسزایی در تعیین ابعاد حوضچه های رسوبگیر در شبکه های آبرسانی دارد بطوریکه تخمین غیر واقعی سرعت ترسیب، سبب تحمیل هزینه های غیر ضروری اجرای حوضچه های رسوبگیر یا خسارات ناشی از انتقال رسوبات به داخل شبکه های آبرسانی می شود. در این مقاله، معادلات شاخص در مورد تعیین سرعت سقوط رسوبات که از سال 1933 تا 2005 میلادی در مجامع معتبر علمی منتشر شده اند، جمع آوری شده و نهایتا 15 مورد از مطالعات مذکور انتخاب و در قالب 22 معادله مجزا مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته اند. در تمام مطالعات مذکور پارامترهای موثر در تعیین سرعت سقوط ذرات یکسان می باشند. بنابراین به منظور همسان سازی و تسهیل در مقایسه معادلات، تمامی آنها بصورت ترکیبی از اعداد بی بعد رینولذر (؟؟) و قطر موثر (؟؟) مرتب شدند. پس از آن محدودیتهای مربوط به دامنه کاربرد هر یک از فرمولها تاعمال گردید و از فرمولهایی که دقت کافی نداشته و با اکثریت معادلات تفاوت فاحش دارند چشم پوشی شده و میانگین سرعت سقوط فرمولهای مخلتف برای هر قطر بطور مجزا محاسبه گردید. نهایتا نموداری ارائه گردید که میانگین سرعت محاسبه شده از فرمول های مختلف را در مقابل قطرهای متناظر ارائه می دهد. نمودار بدست آمده در این تحقیق با داده های تجربی برخی از محققان از جمله اطلاعات آزمایشگاهی Hallermeir (1981) به خوبی تطابق دارد لذا می توان از این نمودار برای تخمین سرعت سقوط ذرات استفاده نمود.

سرعت ته نشینی ، رسوب ، حوضچه رسوبگیر ، ذرات طبیعی