رویا عبداله پور - دکتری فلسفه تعلیم وتربیت، دبیر شهرستان رامسر استان مازندران و مدرس دانشگاه فرهنگیان رشت
گلنوش نصرتی - دانشجوی رشته آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان رشت

پژوهش حاضر به بررسی تحلیل محتوای کتاب جامعه شناسی یازدهم براساس عناصر برنامه درس ملی در ارتباط با عرصه های چهار گانه (خود، خدا، خلق وخلقت) با روش تحلیل محتوای توصیفی و مفهومی می پردازد. یافته های پژوهش بیانگر این است که عنصر ایمان با ۱۲.۹ و عنصر اخلاق با ۱۲.۷ درصد کمترین محتوا را به خود اختصاص داده بود. با استناد بر برنامه درس ملی در هدف گذاری برنامه های درسی و تربیتی، شکوفایی فطرت و دستیابی به شئون مختلف حیات طیبه، جامعیت، یکپارچگی و توجه متوازن به ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت مبنا قرار گرفته است. عنصر علم ۳۳.۳درصد بیشترین محتوا را به خود اختصاص داده بود. هدف آموزش و پرورش تفهیم مطالب و محتوای برنامه های درسی به دانش آموزان است و از طرف دیگر فهمیدن و درک مطالب درسی ارتباط مستقیمی با فعالیت های دانش آموزان در جریان یادگیری دارد.عنصر تعقل با ۲۶.۷ درصد از محتوا کتاب جامعه شناسی یازدهم را به خود اختصاص داده است. دانش آموزان با موقعیت های واقعی و چالش برانگیز مواجه و توانایی لازم برای حل مسایل واقعی زندگی فردی و اجتماعی و دست یابی به مرتب های از عقلانیت اجتماعی را کسب می کنند. همچنین عرصه خلق با ۳۷ درصد و عرصه خلق با ۲۷.۵ درصد بیشترین و عرصه خدا با ۱۷.۲۸ درصد و عرصه خلقت با ۱۸.۲ درصد کمترین محتوا را در کتاب جامعه شناسی یازدهم را به خود اختصاص دادند. با توجه به یافته های پژوهشی پیشنهاد می شود در تدوین کتب توازن عناصر و عرصه ها مد نظر قرار گیرد.

کتاب جامعه شناسی یازدهم ، عناصر برنامه درس ملی، عرصه های چهار گانه