رویا عبداله پور - دکتری فلسفه تعلیم وتربیت، دبیر جامعه شناسی و روانشناسی شهرستان رامسر و مدرس دانشگاه فرهنگیان رشت، استان مازندران
شقایق احمدی - دانشجوی رشته مشاوره دانشگاه فرهنگیان رشت

پژوهش حاضر به بررسی تحلیل محتوای کتاب روانشناسی پایه یازدهم براساس عناصر برنامه درس ملی با روش تحلیل محتوای توصیفی و مفهومی می پردازد. تجزیه و تحلیل یافته های بدست آمده بیانگر این است عرصه خود با %۶۱.۰۴ درصد بیشترین وعرصه خلقت با %۲.۰۵ درصد کمترین همچنین عرصه خلق با %۳۳.۰۲ درصد و عرصه خدا با %۳.۸۹ درصد محتوا را به خود اختصاص داده است. محتوا را به خود اختصاص داده است توجه بیش از حدی به عرصه خود داشته به نوعی فرد گرایی مورد تاکید قرار گرفته و توجه مناسبی به عرصه خلق داشته چون تربیت متعالی در تعامل متقابل فرد و جامعه حاصل می شود. با توجه به این که عنصر ایمان با %./۹۱ به عبارتی کمتر از یک درصد و عنصر اخلاق %۳ .۸۷کمترین محتوا را به خود اختصاص داده بود ایمان، باور، دانش و عملکرد انسان را تحت تاثیر قرار داده و زمینه تعالی او را فراهم می سازد فرآیند شناخت فکورانه، ایمان آگاهانه و عمل ارادی است. عنصر علم با ۴۳.۳۷ درصد بیشترین محتوا را به خود اختصاص داده بود محتوای کتاب های درسی.صرفا به انتقال دانش محدود نشده بلکه زمینه تولید علم از سوی دانش آموزان را با تاکید بر مشارکت آنان در مفهوم، تدارک ببیند. نباید فقط وسیله ای برای انتقا ل دانش به خوانندگان باشد، بلکه باید مطالب آن بتواند سوالهای جدیدی در ذهن دانشجویان ایجاد کند و افقهای تازه ای روی آنان بگشاید. عنصر تعقل با ۴۲.۱۵ درصد محتوا بیشتری را به خود اختصاص داده بود. در میان عناصر پنجگانه، عنصر تعقل جنبه محوری دارد. که موجب درک وجود خودشده و انگیزه دانش آموزان را از طریق کاوشگری برای تلاش مداوم و یافتن پاسخ پرسش هایی درباره پدیده ها، وقایع و روابط آن ها شکوفا و تقویت می کند .عنصر عمل با ۹.۸۱ درصد از محتوا را به خود اختصاص داده بود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر محتوای کتاب روانشناسی پایه یازدهم به عنصر عمل تاحدودی توجه کرده است کتاب های درسی باید فرصت لازم برای پیوند نظر و عمل، تلفیق دانش و تجربیات پیشین با یادگیری های جدید را به صورت یکپارچه و معنادار جهت تحقق ظرفیت های وجودی دانش آموزان و توسعه شایستگی ها فراهم کند. با توجه به نتایج پژوهش حاضر محتوای کتاب روانشناسی پایه یازدهم به عنصر علم،تعقل وعمل بیشتر توجه کرده در تحقق عنصر ایمان واخلاق به عنوان عناصر مهم برنامه درسی ملی موفق نبوده پیشنهاد می گردد که در محتوای کتاب در راستای تحقق عنصر ایمان واخلاق بازنگری شود

تحلیل محتوای، کتاب روانشناسی پایه یازدهم ، عناصر برنامه درس ملی، عرصه های چهار گانه