حسن محبوبی نیک - دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه طیور، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
سیدمحمد حسینی - عضو هیئت علمی گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
کامران بهرامپور - دانشجوی دکتری تغذیه طیور، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
بهبود غفاری - دانشجوی دکتری تغذیه طیور، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

این مطالعه به منظور بررسی میوه عناب و ویتامین E بر عملکرد رشد، پاسخ ایمنی، ریخت شناسی روده و شاخص های خونی در جوجه های گوشتی در شرایط تنش گرمایی انجام شد. این طرح با ۴۵۰ قطعه جوجه راس ۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی بصورت یک آزمایش فاکتوریل ۳ × ۳ با ۹ تیمار شامل سه سطح ویتامین E (صفر و ۱۰۰ و ۲۰۰ میلیگرم درکیلوگرم جیره) و سه سطح پودر میوه عناب (صفر و ۶ و ۸ درصد جیره) و پنج تکرار و هر کدام شامل ۱۰ پرنده در هر تکرار اجرا شد. در ۲۵ روزگی با شروع تنش گرمایی، پرنده ها به مدت هشت ساعت در روز از ساعت نه صبح تا پنج بعد از ظهر در معرض دمای ۲ ± ۳۴ درجه سانتیگراد قرار گرفتند. نتایج نشان داد در ۳۵ روزگی (پاسخ اولیه) پرندگانی که جیره حاوی ۸ درصد پودر میوه عناب همراه با ۱۰۰ و ۲۰۰ میلیگرم ویتامین E را دریافت کرده بودند، پاسخ ایمنی بهتری نسبت به سایر سطوح ایجاد P<۰/۰۵ در ۴۲ روزگی (پاسخ ثانویه) پرندگانی که جیره حاوی ۶ درصد پودر میوه عناب همراه با ۲۰۰ میلیگرم ویتامین E دریافت کرده بودند، بیشترین پاسخ ایمنی را نسبت به تیمار شاهد داشتند P<۰/۰۵ بنابراین نتایج این آزمایش استفاده از پودر میوه عناب و ویتامین E میتواند باعث بهبود سامانه ایمنی جوجه های گوشتی در شرایط تنش گرمایی شود

عناب، ویتامین E ، سیستم ایمنی، تنش گرمایی، جوجه گوشتی