فاطمه آقاجانی - دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین الملل کیش
جواد نوری - دکتری مهندسی نساجی و پوشاک، دانشگاه مارلیک نوشهر

آیین ها، سرشار از نمادها و نشانه هایی است که درک و دریافت آن مستلزم شناخت باورها، عقاید و فرهنگعامیانه ی بومیان آن منطقه و در نتیجه آشنایی با هویت قومی است. رنگ در کنار زیبایی ها و ویژگی هایروانی خاص خود، نمود ویژه ای در آداب و رسوم و آیین ها دارد. البسه، بارزترین نماد فرهنگی و مهمترین ومشخص ترین وجه قومی و قبیله ای است که به سرعت تحت تاثیر پدیده های فرهنگ پذیری در میان جوامعگوناگون قرار می گیرد. لباس عروس نیز یکی از شاخصه های مهم و تحت سیطره این المان فرهنگی بودهاست. در این مطالعه که بصورت تحلیلی توصیفی صورت گرفته، وجه نمادین این پوشاک مورد بررسی قرارگرفته است. از روش های کتابخانه ای و میدانی جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است تا به مطالعهنقش نمادپردازانه رنگ لباس جشن عروسی دختران سرزمین خزری ایران و چگونگی تاثیر پذیری آن از هویتقومی قبیله ای آن بپردازد. نتایج - حاصل از این پژوهش نشان می دهد که کاربرد رنگ در آیین ازدواج نواحیخزری ایران، علاوه بر جنبه های زیبایی، مفاهیمی نمادین نیز دارد و با مضمون آیین مورد نظر مرتبط میباشد. بعنوان مثال حضور رنگ سبز در لباس عروس مناطق شمال ایران، نمادی از سرسبزی و طراوت اینمناطق و دال بر ذایش و سبزینگی آن زوج می باشد. رنگ سفید سمبلی از صداقت و پاکی و شروع زندگی برمحور صمیمیت بوده که غالبا در روسری های عروس این مناطق به چشم می خورد. نقش نمادین قرمز در اینآیین ها، عشق، زندگی و شادی و نشاط است. در نتیجه انعطاف پذیری، رنگ سبز و قدرت قرمز، مکمل هایخوبی برای هر آغازی از جمله آغاز زندگی مشترک می باشند و این را به خوبی در آیین ازدواج نواحی خزری وایران، می توان مشاهده کرد.

نماد، هویت قومی، آیین ها، لباس جشن عروسی، اقوام شمال ایران