مریم رنجبر - کارشناسی علوم اجتماعی

انسان در جهان مدرن صرفا در یک فضای فیزیکی با ابعاد مشخص زندگی نمی کند، بلکه روندهای جهانی و فضای مجازی نیز در شکل دادن هویت و سلایق او موثر هستند. فضای با گوناگونی تصاویر و چرخش سریع معانی و مفاهیم می تواند زنان را حتی بیش از فضای فیزیکی درگیر ابهام و تردید هویتی کند. نقش دختر، همسر، مادر و ... در ارتباطات سریع میان فرهنگی میان جوامع گوناگون گاهی تصمیم گیری برای چگونه بودن را برای زنان دشوار می سازد. فراتر از آن، زنان نباید از نظر دور دارند که ارتباطات میان فرهنگی مذکور در فضای خنثی شکل نمی گیرد، بلکه لایه های قدرت و مطامع صاحبان قدرت در میزان و ترکیب این روابط بسیار تاثیرگذار هستند. بررسی وبگاه های شبکه اجتماعی آمریکایی مانند یوتیوب نشان می دهد فضای مجازی محل مناسبی برای انتقال ارزش های آمریکایی به دیگران است و چنین وبگاه هایی علی رغم محیط کاربر- محور و ظاهرا مملو از حس آزادی، در واقع با اهداف خاصی برنامه نویسی و اداره می شوند. یوتیوب با بازنمایی چهره افراطی و بی منطق از حجاب، در عین شخصی کردن مسئله هویت دینی برای زنان و عدم نیاز به حجاب در عرصه اجتماعی در زندگی مدرن و نهایتا شیء انگاری زنان مسلمان بدون توجه لازم به اراده و اعتقاد ایشان به حجاب، زنان مسلمان محجبه را تخطئه می کند. ویدئوهای مربوط به زنان مسلمان محجبه ایرانی هرچند بر این انفعال تمرکز دوچندان دارند و بی توجه به زنان فعال در حوزه اجتماع و سیاست در ایران که داوطلبانه حجاب را انتخاب کرده اند و حتی بدون در نظر گرفتن انواع متفاوت حجاب در ایران بحث زنان را صرفا جهت تخطئه نظام جمهوری اسلامی و تامین هدف ایران هراسی به کار می گیرند. در این مقاله تلاش بر این است که به نقش زن در پیشگیری از آسیب های اجتماعی با موضوع فضای مجازی (رایانه تلفن همراه، نرم افزارها) پرداخته شود.

زن، حجاب، عفاف، دنیای مجازی، شبکه اجتماعی