سهیلا منش برشاهی - گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد سقز، دانشگاه پیام نور، سقز، ایران- شورای حل اختلاف شهرستان دالاهو

نظریه هاردشیپ ناظر به وضعیتی است که در نتیجه حادثه غیر قابل پیش بینی و خارج از کنترل، اجرای تعهدقراردادی بدون آن که غیرممکن شود، به نحو فوق العاده ای دشوار و پرهزینه می گردد. نظریه فورس ماژورناظر به وضعیتی است که در نتیجه بروز حادثه ای ناگهانی و گریز ناپذیر که قابل انتساب به متعهد نباشد، اجرایتعهد کاملا غیرممکن گردد. این موضوع در قراردادهای بین المللی بیشتر مشاهده می شود. در بعضی مواقعحوادث غیرمنتظره و پیش بینی نشده باعث بر هم خوردن تعادل و توازن اقتصادی قرارداد می شود، به گونه ایکه اجرای کامل مفاد قرارداد باعث سود بادآورده برای یک طرف و ورشکستگی طرف دیگر می شود، به همینعلت طرفین در چنین قراردادهایی ترجیح میدهند قبلا تکلیف این وضعیت را مشخص سازند. شرط هاردشیپاز جمله اینگونه پیش بینی هاست که به موجب آن در صورتی که شرایط اولیه قرارداد دگرگون شود به گونه ایکه تعادل قراردادی دچار اختلال گردد، متعاملین میتوانند درخواست مذاکره مجدد را بنمایند.در این تحقیقضمن بررسی مسائل مطروحه پیرامون شرط هاردشیپ، که با روش توصیفی، تحلیلی انجام گرفته است، به ایننتیجه رسیدیم که علیرغم اینکه اصل «لزوم قراردادها» همچنان از اعتبار والایی برخوردار است ولی تغییر اوضاع و احوال و درنتیجه بر هم خوردن تعادل اقتصادی قرارداد، تحت شرایط خاصی به طرف زیان دیده حق می دهد که طرف مقابل را برای انجام مذاکره مجدد دعوت نماید، درغیر این صورت با وجود شرایطی می تواند قرارداد را فسخ کند.

هاردشیپب، ایران و انگلیس، نظام حقوقی، بین الملل