رضا مرصاق محمدی - مدرس دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع)
روح اله پورآسیاب - مدرس دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع)- دانشجوی دکتری فلسفه دین

خلیج فارس در ۲۴ الی ۳۰ درجه عرض شمالی و ۴۸ الی ۵۶ درجه طول شرقی قرار دارد. و بازمانده گودال بزرگیاست که از دوران گذشته زمین شناختی– تحت تاثیر فشار ناشی از آتشفشان های فلات ایران به وجود آمده وپایداری فلات عربستان در برابر این واکنش های تکتونیکی سبب ایجاد و توسعه پهنا و ژرفای آن شده است (علیدرویش زاده ۱۳۷۰). در اواسط دوران سوم زمین شناسی شکاف مکران گسترش یافت و دنباله شکاف مکران بهصورت خلیج باریکی درآمد که آغاز پیدایش رمپ خلیج فارس را اثبات می کند. این در حالی است که سنجزایر خلیج فارس بسیار قدیمی تر از سن خود این خلیج و به زمان پرکامبرین می رسد. در این محدوده زمانی،ایران تحت تاثیر شرایط کششی مربوط به کوهزایی پان افریکن که مشخصه آن ماگماتیسم قلیایی- متاسوماتیتیخطی بوده، قرار داشته است. حاصل این دوره فلززایی تشکیل کانسارهای آهن به صورت مینرالیزاسیون هایرسوبی از نوع (BIF)، منگنز و سرب، سنگ های تبخیری کمپلکس هرمز می باشد. در پژوهش پیش رو با توجهبه مطالعات و تحقیقات فراوان و همچنین شواهد زمین شناسی اقتصادی و رابطه آن با تکتونیک ایران از جمله استانهای خوزستان، بوشهر و هرمزگان مشخص می گردد که: منابع غنی معدنی اقتصادی مانند تشکیلات تبخیری آهندار، زرنیخ، منگنز، خاک سرخ (گل اخری)، گوگرد، سرب، گنبدها و سری های نمک، سنگ لاشه ساختمانیو سنگ آهک در جزایر خلیج فارس در فازهای مختلفی از فرآیندهای کانه زایی و تکتونیک از پرکامبرین تادوران سوم زمین شناسی که یکی از مهم ترین ادوار کانه زایی و فلز زایی در ایران بوده تشکیل شده اند. از طرفی باتوجه به شواهدی مشخص می گردد که رودهای ورودی به خلیج فارس شاید بتوانند حاوی انواع پلاسرهای باارزش فلزی نیز باشند.

رمپ خلیج فارس، کمپلکس هرمز، کوهزایی پان آفریکن، کانه زایی و تکتونیک، پلاسر