علی اوسط خانجانی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس
فاطمه عظیمی فرد - دانش آموخته دکترای دانشگاه علامه طباطبایی

«واژه» عنصر بنیادین هر زبان و ماده اصلی ساختار سخن است. این عنصر اساسی در قرآن کریم از شکوه ویژه اعجازین برخوردار بوده، کارویژه های گوناگونی دارد. یکی از کارویژه های واژگان قرآنی «هم نویسه» (Homograph) بودن برخی از اسم ها و فعل های آن است. این چگونگی بسامد قابل توجهی در قرآن کریم داشته، در فرآیند ترجمه و تفسیر تاثیر فراوانی دارد. مقاله پیش رو پژوهشی نظری است که به روش تحلیلی- توصیفی، واژه های هم نویسه موجود در این متن وحیانی را مورد بررسی قرار داده، پژوهشگران از رهگذر پردازش داده ها به نتایج زیر دست یافته است: ۱. وجود واژه های هم نویسه در قرآن کریم نشانه روشن ظرفیت منحصربه فرد این کتاب آسمانی و زبان عربی در اختصاص الفاظ مناسب با معنا و مقتضای حال است. ۲. برخی از واژگان قرآن کریم «هم نویسه نما» بوده واجد شرایط واژگان «هم نویسه» نیستند. ۳. خاستگاه واژگان «هم نویسه» موجود در قرآن کریم کارکرد های متفاوت معنایی، تعدد گویش و نیز دگرگونی های عارض بر واژگان در فرآیند تصریف است.

قرآن/ هم نویسه/ تعدد گویش/ هم نویسه نما