سید عباس طباطبائی[۱]- عارف برخورداری*[۲]-  صادق زیبا کلام مفرد[۳] تاریخ دریافت: ۴/۵/۱۳۹۹- تاریخ پذیرش:۳/۶/۱۳۹۹   چکیده: گذار سیاسی در عین ریشه دار بودن در فرهنگ باستان، مفهومی است که در عصر مدرنیته اهمیت بسیاری یافته است. گذار نظام های سیاسی در قالب دموکراسی قابل توجیه است و عاملان آن نیز از تجارب سیاسی تمدن های توسعه یافته بهره می برند. اهمیت گذار در نجات جامعه ای می باشد که از نظام سیاسی حاکم کارکرد مطلوب را در نیافته است.  نظریه گذار از نظام سیاسی ریاستی به پارلمانی نیز جویای مسئله پیش گفته است. در واقع تشریح گذار در نظام سیاسی ایران مستلزم درک عدم کارایی مطلوب یک سیستم در مقابل سیستمی است که هنوز در جمهوری اسلامی به طور کامل تجربه نشده است. لذا ما در این تحقیق گذار از سیستم ریاستی به سیستم پارلمانیسم را مورد بررسی قرار دادیم تا با تحلیل نظری های سیاسی گذار و سنجش تئوری گذار به پارلمانیسم، امکان پذیری این امر را تشریح نماییم. مسئله اصلی ما نیز این بوده است که چگونه می توان گذار از نظام سیاسی حال حاضر ایران به پارلمانیسم را تجربه کرد.. نتیجه بر ریزش قدرت از اشخاص و تقسیم قدرت بین گروه های سیاسی و احزاب استوار می باشد که تنها در این صورت امکان گذار وجود دارد. روش تحقیق کتابخانه ای بوده و به صورت توصیفی – تحلیلی انجام می گیرد . [۱]- دانشجوی دکتری تخصصی، علوم سیاسی (مسایل ایران)، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران tabatabaee۱۴@gmail.com [۲] - استادیار، علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، مرکز مطالعات عالی انقلاب اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران: نویسنده مسئول arefbarkhordari@ut.ac.ir [۳] - استاد بازنشسته، علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران  استاد مدعو، علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران szibakalam@ut.ac.ir

دموکراسی, گذار, نظام سیاسی, نظام پارلمانی, نظام ریاستی