عبدالله اصفهانی - Amol Faculty of Quranic Sciences, University of Holy Quran Sciences and Education, Amol, Iran
پروانه فلاحیان - Amol Faculty of Quranic Sciences, University of Holy Quran Sciences and Education, Amol, Iran
فرحناز محمدی - Amol Faculty of Quranic Sciences, University of Holy Quran Sciences and Education, Amol, Iran

سابقه و هدف: عیون اخبار الرضا (ع) میراث گران سنگی است که همواره از سوی مسلمانان و عالمان به چشم تکریم نگریسته شده؛ چنان چه اعتبار علمی و رجالی، ویژگی های مثبت حدیث نگاری و کاربست ۳۳ منبع حدیث مشهور، این تالیف را از شاخصه های ویژه ای بهرمند نموده است. پژوهش حاضر به هدف اعتبارسنجی سندی-رجالی روایات پزشکی این کتاب، به عنوان یکی از شیوه های فهم و نقد احادیث طبی انجام شده است. مواد و روش ها: پرسش اساسی مقاله حاضر که به روش توصیفی و تحلیلی و نقلی نگارش یافته است، ارزیابی اعتبار سندی-رجالی روایات پزشکی کتاب فوق و دستیابی به درصد اعتبار آن­ ها، به عنوان یکی از شیوه های فهم و نقد احادیث پزشکی است. در این پژوهش با روش نقلی، توصیفی، تحلیلی و آماری و با استفاده از نرم ­افزار «درایه النور» به گردآوری اطلاعات در خصوص اعتبارسنجی روایات پزشکی عیون اخبار الرضا (ع) پرداخته شده است. یافته ها: دستاورد نوآورانه مقاله حاضر، کشف ۵۳ حدیث پزشکی ذیل باب ۲۸ جلد اول و باب های ۳۱ و ۳۳ جلد دوم و دست یابی به ۳۹ حدیث «مسند و معتبر» یعنی ۷۳/۵۸ درصد روایات پزشکی، ۶ حدیث «مسند و صحیح» یعنی ۱۱/۳۲ درصد و ۸ حدیث «مسند و ضعیف» یعنی ۱۵/۰۹ درصد روایات این باب در این باب و استخراج ۳۵۴ راوی موثق یعنی ۷۱/۶۵ درصد راویان؛ ۱۳ راوی ضعیف یعنی ۲/۶۳ درصد و ۱۲۷ راوی مجهول الحال و توصیف نشده یعنی ۲۵/۷۰ درصد روات در سلسله راویان احادیث پزشکی این کتاب است. نتیجه گیری: روایات پزشکی عیون از قوت سندی- رجالی بیش از دو سوم روایات و راویان برخوردارند. ضعف سندی- رجالی کمتر از یک سوم روایات و راویان حوزه پزشکی عیون قابل انکار نیست هرچند علت تامه ضعف صدوری و مفاد احادیث فوق محسوب نمی شود.

Validation, Sanadi and Rejali, Medical hadiths of Uyun Akhbar Al-Ridha, اعتبارسنجی, سند و رجال, احادیث پزشکی عیون اخبار الرضا (ع)