هادی رضایی راد - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران
حامد ابراهیمیان - دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
عبدالمجید لیاقت - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران

روش های مختلفی به منظور تخمین ضریب زبری مانینگ توسعه یافته است که از این بین روش معکوس کاربرد فراوانی دارد. این تحقیق با هدف تخمین معکوس ضریب زبری مانینگ و ضرایب نفوذ معادله کوستیاکف-لوئیس با استفاده از مدل WinSRFR در آبیاری جویچه ای و بررسی تغییرات آن ها در آبیاری های مختلف انجام شد. بدین منظور دو دبی ورودی (به طور متوسط ۲۷/۰ و ۵۳/۰ لیتر بر ثانیه)، دو دور آبیاری (۵ و ۱۰ روز)، دو مزرعه با بافت خاک متفاوت (E و F) و در سه واقعه آبیاری (اول تا سوم) و در سه تکرار در نظر گرفته شد. خطای مدل در تخمین زمان پیشروی، زمان پسروی و حجم آب نفوذ یافته با استفاده از شاخص های آماری خطای نسبی (RE)، ریشه دوم میانگین مجذور خطا (RMSE) و ریشه دوم میانگین مجذور خطای نرمال شده (NRMSE) بررسی شد. مقادیر این شاخص ها در تخمین زمان پیشروی در مزرعه E به ترتیب ۴۴/۰ درصد، ۲۱/۰ دقیقه و ۱۱/۱ درصد در مجموع هر سه رخداد آبیاری تعیین شد. همچنین مقادیر این شاخص ها به ترتیب ۵۸/۱ درصد، ۲۵/۵ دقیقه و ۷۸/۲ درصد در زمان پسروی و ۵۹/۰ درصد، ۰۵/۵ لیتر و ۵۰/۰ درصد در حجم آب نفوذ یافته به دست آمد. خطای تخمین زمان پیشروی و پسروی در مزرعه F کمتر بود که این نتایج دقت بسیار خوب روش تخمین معکوس را در تعیین ضریب زبری مانینگ نمایان کرد. نتایج همچنین نشان داد که در مزرعه E حداقل و حداکثر مقدار ضریب زبری مانینگ به ترتیب ۰۱۷/۰ و ۳۴/۰ و به طور متوسط ۰۷۵/۰ در مجموع هر سه رخداد آبیاری بود و در مزرعه F ضریب زبری مانینگ در هر سه رخداد آبیاری حداقل ۰۱۵/۰، حداکثر ۰۹/۰ و به طور متوسط ۰۴۱/۰ برآورد شد.

آبیاری جویچه ای, پیشروی, پسروی, حجم آب نفوذ یافته