ناصر نیک پور - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاداسلامی واحد بم
محمدحسین ایرانمنش - کارشناسی ارشد شهرسازی دانشگاه آزاداسلامی کرمان
سمیراسادات طالبیان - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه پیام نور تهران

حضور مردم در فضاهای شهری با هدف «بودن در فضا» یکی از مولفه های سرزندگی فضاهای شهری است که منجر بهارتقای سطح روابط اجتماعی، افزایش امنیت طبیعی، ایجاد حس تعلق به مکان با افزایش امکان وقوع خاطره فردی وجمعی و کاهش جرم و جنایت در شهر می شود. یافتن راه حل مناسبی برای پیداکردن مبنا و معیار در طراحی فضاها،مسئله ای است که معماران و طراحان شهری را واداشته تا به این محل عمل نموده و همچنین به عنوان ضرورت بهانجام پژوهش حاضر تبدیل شده است. هدف از پژوهش حاضر به ارزیابی ویژگی های مولفه های کالبدی فضاهای شهریبر خلوت و ازدحام توسط شهروندان است که با بررسی یکی از فضاهای شهری مهم بازار گنجعلی خان سعی داریمتحلیلی جامع مبتنی بر مولفه های کالبدی فضاهای شهری ارائه کنیم. روش تحقیق : برای تحلیل فضاهای شهری،میدان تجریش به عنوان یک فضای شهری با سطح کنشگری بالا و فعالیت های متنوع انتخاب شده است. مشاهده وتحلیل کیفی با استفاده از تکنیک های مصاحبه و تحلیل عکس انجام شده که در راستای سنجش وضعیت و پاسخگوییبه سوالات تحقیق بوده است. در این پژوهش اثبات شد الگوهای رفتاری مختلف شامل راه رفتن، ایستادن و نشستنتحت تاثیر سه مولفه اصلی عملکردی-فعالیتی، محیطی- کالبدی و فرهنگی-اجتماعی شکل گرفته است. کیفیت هایبصری از معیارهای مهم در جهت برقراری ارتباط بین افراد غریبه در فضای شهری بوده و شاخصه فعالیت های انتخابیدر بررسی معیار تعاملات اجتماعی به سبب شرایط محیطی تقویت یا تضعیف می شود.

خلوت، ازدحام، فضاهای شهری، روانشناسی محیط، یازهای انسانی