عطیه نژادفلاطوری - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات رستنیها، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

سرده تاج خروس (Amaranthus) با حدود ۷۵ تا ۹۵ گونه، بیشتر در مناطق معتدله و حاره ای جهان پراکنش دارند. گونه های این جنس از جنبه های مختلف کشاورزی به عنوان غذا، گیاه دارویی و علفهای هرز مهم شناخته شده مورد توجه هستند. جنس Amaranthus، با ۱۴ گونه در دو زیرجنس در ایران پراکنده است. از ایران در هر زیرجنس، نماینده هایی از دو بخش وجود دارند. از بخشه Amaranthus تاکنون شش گونه A. caudatus)، A. cruentus، A. hybridus، A. hypochondriacus، A. powellii و (A. retroflexus از ایران گزارش شده است. به دلیل تنوع ریختی و دورگ گیری بین این گونه ها، شناسایی دقیق این آرایه ها دشوار و نیازمند بررسی و توجه به صفات مختلف ریختی است. از این رو در این پژوهش تلاش شده است با شرح دقیق صفات زایشی مربوط به گل آذین، گل و دانه، تفکیک این آرایه ها از یکدیگر تسهیل شود. شکل غالب گل آذین در گونه های بخشه Amaranthus گل آذین انتهایی است، ولی در تمام این گیاهان به طور پراکنده توده های محوری هم دیده میشود. تفاوت مشخص دو گونه A. hybridus و A. powellii در طول برگه هایشان است. به علاوه دانه کوچکتر در گونه A. powellii علی رغم شباهت زیاد دوگونه به تشخیص آنها از هم کمک میکند. همینطور، طول برگه های A. hypochondriacus به نسبت گلپوشها از دو گونه A. caudatus و A. cruentus بیشتر است و دانه های آن به وضوح بزرگترند. A. retroflexus با برگه های تیز و بلند و گلپوشهای اغلب نوک فرورفته از بقیه گونه های این بخشه متمایز میشود.

تاج خروسیان، ریخت شناسی، علف هرز، فلور ایران