کاربرد گیاهان دارویی شرق استان گلستان (اقوام ترکمن) در درمان بیماریهای دستگاه گوارش

گیاه دارویی به گروهی از گیاهان گفته میشود که اندامهای آنها دارای ترکیباتی با خواص دارویی است، و به واسطه اثرات درمانی برای انسان یا دام، در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار میگیرند. این گیاهان جزء ذخایر و منابع طبیعی هر کشور محسوب میشوند. دارو و درمان عنصری مهم از دانش بومی است که شامل سنتهای درمانی بومی، عقاید و روشهای متعددی است. اتنوبوتانی یا گیاه شناسی مردمی با مراجعه به عرصه های طبیعی و بکارگیری تجربیات دارویی فرهنگها و اقوام مختلف مبادرت به شناسایی گیاهان دارویی مینماید. در این راستا در شرق استان گلستان با توجه به تنوع قومیتی و فرهنگها، قومیت ترکمن به لحاظ ساختار فرهنگی و قومیتی توانسته است از ظرفیت طبیعت استفاده مطلوب نماید. پژوهش حاضر در قالب تحقیقات اتنوبوتانی، اقدام به جمع آوری و طبقه بندی گیاهان دارویی شرق گلستان با تاکید بر بیماریهای مربوط به سیستم گوارشی در میان اقوام ترکمن اقدام نموده است. در این تحقیق با مراجعه به حدود ۳۰ روستا، از روستاهای شرق استان و مراجعه به افراد خبره محلی اعم از زنان و مردان،کلیه گیاهان دارویی موثر بر بیماریهای گوارشی، روش بهره برداری، فناوری، زمان برداشت گیاه و فرآورده های دارویی ساخته شده ثبت شده است. که دراین بین ۲۶ گونه شناسایی شده که در درمان بیماریهای دستگاه گوارشی، از جمله: زخم معده، دل درد، نفخ معده و یبوست ، استفاده میشوند. که نمونه هایی از آنها شامل: گزنه دو پایه Urtica dioicaL.(Urticaceae)، پونه Mentha longifolia (Hud) (Labiatal)، اسفند Peganum harmala L.(Zygophyllaceae)، شنگ ارومیه ای Tragopogon persicus Biss (Asteraceae) ، شیرین بیان Glycyrrhiza glabra L. (Fabaceae)، گلپوره Teucrium.polium L. (Lamiaceae) و روشهای تهیه ی آنها غالبا به صورت جوشانده و شربت و همچنین تهیه ی شیره ی گیاهی میباشد.

Keywords:

اتنوبوتانی , شیرین بیان , زخم معده