شکوه اسمعیل بگی کرمانی - استادیار گروه زیست شناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

تاکنون مطالعات متعددی جهت تعیین روابط طایفه ای تیره Boraginaceae و همچنین روابط بین سرده های درون طایفه ها انجام شدهاست، اما هیچ مطالعه جامعی بر روی سرده Arnebia انجام نشده و تمام مطالعات محدود به مقایسه یک یا چند نماینده از گونه های این سرده بوده است. مطالعات سیتولوژی تیره گاوزبان نشان میدهد که فرآیند پلیپلوئیدی نقش چندانی در تکامل اع ضای این تیره ندارد، در حالی که آنیوپلوئیدی نقش به سزایی در این مسیر بازی میکند. به تبعیت از سایر اعضای تیره، به نظر میر سد که آنیوپلوئیدی در گونه زایی سرده Arnebia نیز نقش اصلی را دارد. در میان ۸ گونه Arnebia که در محدوده ایران رویش دارند، صرفا برای چهار گونه تاکنون عدد کروموزومی گزارش شده است و این عدد از n = ۴ تا n = ۱۱ در بین این چهار گونه متفاوت است. در مطالعه حاضر شمارش عدد کروموزومی گونه های این جنس از نقاط مختلف مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به کاربرد دارویی این سرده، تعیین روابط بین گونه ای از طریق سیتولوژی به تعیین مرز گونه ها کمک میکند. همچنین به دلیل پدیده آنیوپلوئیدی رایج در تیره گاوزبان و سرده Arnebia، این سرده میتواند نماینده خوبی در مطالعات تنوع صفات ریخت شناسی و مطالعات زیست شناسی مولکولی باشد. مهمترین کاربرد پژوهش حاضر کمک به درک تنوع و تعیین مرز گونه های این سرده است.

تاکسونومی، سیتولوژی، سرده Arnebia، تیره گاوزبان