تحریک تولید متابولیت های ثانویه در کشت سلولی آویشن شیرازی (Zataria multiflora) تحت تیمار سالیسیلیک اسید

Zataria multiflora به دلیل دارا بودن ترکیبات فنولی مانند پلی فنول ها و ترکیبات ترپنوئید، دارای طیف وسیعی از ویژگیهای بیولوژیکی است. القای متابولیت های ثانویه در سیستم های کشت سلول گیاهی توسط الیسیتورها یکی از مهمترین استراتژی ها برای بهبود تولید متابولیت های دارویی است. در مطالعه حاضر یک رده سلولی از آویشن شیرازی در محیط کشتB۵ بنیان گذاری گردید و اثرات اسید سالیسیلیک درغلظت های ۹۰ ، ۱۸۰ و ۳۶۰ میکرومولار بر سلول های کشت سوسپانسیون بررسی گردید. سلول ها در مرحله رشد لگاریتمی خود به مدت سه روز تحت تیمار قرار گرفتند و فعالیت آنزیم های تنظیمی و آنتی اکسیدانی ، همچنین ترکیبات فنولی توسط دستگاه HPLC و تکنیک های طیف سنجی تعیین شد. نتایج نشان داد که درغلظت های ۹۰ و ۱۸۰میکرو مولار ، ر شد سلول های آویشن شیرازی به طور معنی داری کاهش یافت (به ترتیب ۸۷/۶۲ و ۷۲/۶۰ در صد در مقایسه با گروه کنترل). همچنین در این غلظت ها فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز ، کاتالاز ، پراک سیداز محتوای NO در مقایسه باگروه شاهد افزایش نشان داد. افزایش مولکول های علامتی منجر به راه اندازی مسیر ترارسانی علامت و القای آنزیم های کلیدی مانند PAL و TAL جهت افزایش تجمع متابولیت های ثانویه در سلول های آویشن شیرازی می شود. اسید سالیسیلیک در غلظت های ۹۰ و ۱۸۰ میکرومولار باعث افزایش معنی داری در فعالیت آنزیم هایPAL درحدود ۱/۲ برابر، TAL در حدود۱/۳-۱/۴ برابر و PPO در حدود ۱/۵-۱/۷برابر و همچنین محتوای کل فنول ۵/۷۹) و ۴/۳۸ میلی گرم بر گرم وزن تر) در مقایسه با گروه شاهد گردید. اسید سالیسیلیک باعث القای ترکیباتی مانند اسید -۴ هیدروکسی بنزوئیک ، اسید بنزوئیک ، اپی کاتکین و اسید سرینجیک گردید. این پژوهش نشان می دهد که کشت تعلیقی سلول آویشن شیرازی می تواند به عنوان یک سیستم کارآمد برای تولید پایدار ترکیبات دارویی استفاده گردد.

Keywords:

آویشن شیرازی , الیسیتور غیر زیستی , نیتریک اکساید , ترکیبات فنولی , آنزیم های آنتی اکسیدان