مقایسه ترکیبات فنلی در اندامهای مختلف از سه جمعیت گیاه مریم گلی روسی-خزری Salvia abrotanoides (Kar.) Sytsma در استان خراسان رضوی

مریم گلی روسی-خزری (Salvia abrotanoides (Kar.) Sytsma)، یک گونه درختچه ای و چند ساله از خانواده نعناعیان((Lamiaceae است و خواص بیولوژیکی و دارویی متعدد آن، با حضور انواع مختلفی از ترکیبات فنلی در اندامهای گیاه، ارتباط دارد. مقدار و نوع متابولیتهای ثانویه در گیاهان، تحت تاثیر تنشهای محیطی و پاسخ بیوشیمیایی گیاهان برای مقاومت در برابر این تنش ها قرار میگیرد. در مطالعه حاضر، مقدار ترکیبات فنلی در برگ، گل و ریشه سه جمعیت مختلف مریم گلی روسی-خزری که در سه منطقه متفاوت (هارونیه، هزار مسجد و جغری) از استان خراسان رضوی پراکنده شده اند،اندازه گیری شد و ضریب همبستگی پیرسون میان بارندگی، به عنوان یک عامل محیطی، با مقدار این متابولیت ها، تعیین گردید. عصاره متانولی اندامهای مختلف گیاه، پس از نمونه برداری در مرحله گلدهی، به روش فراصوت تهیه و محتوای فنل، فلاونوئید و اسیدهای فنلی تام در آنها، با روش اسپکتروفتومتری اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که محتوای ترکیبات فنلی به طور معنی داری (P ۰/۰۵) تحت تاثیر نوع جمعیت و نوع اندام قرار میگیرد. محتوای هر سه گروه از ترکیبات فنلی در گلها، بیش از سایر اندامها بود. بیشترین (۳۰۴۱ mg/۱۰۰g DW) و کمترین (۳۰۷ mg/۱۰۰g DW) مقدار فنل تام و حداکثر (۱۵۵۰ mg/۱۰۰g DW) و حداقل مقدار (۲۰۹ mg/۱۰۰g DW) اسیدهای فنلی تام، به ترتیب در گل جمعیت هارونیه و ریشه جمعیت جغری مشاهده شد. گل جمعیت هارونیه، دارای بالاترین تراز فلاونوئید تام (۳۵۴ mg/۱۰۰g DW) و ریشه این جمعیت، حاوی کمترین غلظت از این متابولیتها (۱۱۲ mg/۱۰۰g DW) بود. آنالیز همبستگی پیرسون، حاکی از وجود همبستگی معنی دار منفی (-۰/۷۴۳جمعیت هارونیه، بهدلیل تولید مقادیر بیشتری از فلاونوییدها و اسیدهای فنلی، میتواند به عنوان یک کاندیدای مناسب برای تحقیقات علمی و کاربردی مرتبط با فرآورده های دارویی گیاهی در نظر گرفته شود.

Keywords:

مریم گلی روسی-خزری , جمعیت , فلاونویید و اسیدهای فنلی