گلنوش بنائی بروجنی - گروه علوم جانوری، دانشکده زیست شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران
آمنه رضایوف - گروه علوم جانوری، دانشکده زیست شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران
سکینه علیجانپور - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گنبد کاووس

دکسترومتورفان، به عنوان دارویی که برای درمان سرفه استفاده میشود، یک آنتاگونیست گیرنده NMDA است که میتواند برای تحریک تاثیرات پاداشی در مغز مورد سوءاستفاده قرار گیرد. شواهد نشان میدهند که ورزش ممکن است علائم اضطراب را کاهش دهد. بنابراین، هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر احتمالی ورزش و همچنین محیط غنی شده بر اضطراب ناشی از دکسترومتورفان با استفاده از آزمون ماز به علاوه مرتفع در موشهای بزرگ آزمایشگاهی نر نژاد ویستار بود. حیوانات به دو گروه تقسیم شدند: گروه های ورزش/محیط غنی شده و گروه های معمولی. در گروه ورزش/محیط غنی شده نرهای نابالغ (با وزن ۷۰-۵۰ گرم) به مدت پنج هفته برروی تردمیل و پس از آن روزانه ۳۰ دقیقه در معرض محیط غنیشده قرار گرفتند (پروتکل استفاده از تردمیل به این صورت بود؛ سه هفته اول ۱۵ دقیقه، هفته چهارم ۲۰ دقیقه و هفته پنجم ۳۰ دقیقه). سپس، حیوانات با استفاده از روش جراحی استرئوتاکسی به صورت دوطرفه در هسته پشتی-میانی تالاموس کانولگذاری شدند. پس از دوره بهبودی، رفتارهای شبه اضطرابی تحت تاثیرات دارویی در آزمون ماز به علاوه مرتفع اندازه گیری شدند. تزریق درون صفاقی مقادیر مختلف دکسترومتورفان ( ۷-۳ میلی گرم/کیلوگرم) باعث تحریک رفتارهای شبه-اضطرابی در ماز به علاوه مرتفع، ازطریق کاهش درصد مدت زمان حضور در بازوی باز (%OAT) و درصد ورود به بازوی باز (%OAE)، شد. جالب است که اثر اضطرابزایی دکسترومتورفان در گروه های ورزش/محیط غنی شده مشاهده نشد؛ این نشاندهنده تاثیر بهبودبخش ورزش و توانبخشی محیط غنی شده بر اضطراب است. علاوه براین، تزریق ACPA، به عنوان آگونیست گیرنده CB۱ در ناحیه پشتی-میانی تالاموس، پنج دقیقه قبل از تزریق دکسترومتورفان ۷) میلی گرم/کیلوگرم) اثر بهبودبخشی ورزش و محیط غنی شده را در حیوانات تقویت نمود. براین اساس، پیشنهاد میشود که ورزش و محیط غنی شده میتوانند اثر اضطرابزایی دکسترومتورفان را مهار کند و توجه به این نتایج میتواند در بالین اهمیت داشته باشد. به علاوه، گیرنده های CB۱ کانابینوئیدی هسته پشتی-میانی تالاموس ممکن است در اثر ضداضطرابی توانبخشی در تزریق دکسترومتورفان نقش داشته باشند.

آنتاگونیست گیرنده NMDA، تردمیل، ماز به علاوه مرتفع، موشهای بزرگ آزمایشگاهی