مریم حسن پور - گروه علوم سلولی و مولکولی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران،
محمد نبیونی - گروه علوم سلولی و مولکولی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران؛
الهه امینی - گروه علوم جانوری، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
انسیه صالح قمری - گروه علوم سلولی و مولکولی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

افسردگی، یک بیماری مزمن شایع است و بحرانی مانند بیماری همه گیر ویروس کرونا (COVID-۱۹) ممکن است شیوع این بیماری را افزایش دهد. سیتالوپرام یکی از داروهای ضدافسردگی است که به طور گستردهای تجویز میشود. از جمله اثرات جانبی داروهای ضد افسردگی که نادیده گرفته شده است، اختلال در کیفیت اسپرم و بروز ناباروری در مردان است. هدف از این مطالعه ارزیابی اثر داروی سیتالوپرام بر پارامترهای کمی و کیفی اسپرمی است که در باروری حائز اهمیت است.در این تحقیق اثر ضدتکثیری سیتالوپرام بر سلولهای سرتولی موشی ردهی TM۴ طی زمانهای ۲۴، ۴۸ و ۷۲ با غلظتهای ۰، ۱۰، ۵۰، ۱۰۰، ۱۲۰، ۱۶۰ و ۲۵۰ʽM مورد بررسی قرار گرفت. این سلولها در محیط کشت در DMEM/F۱۲، HEPES حاوی FBS %۲/۵، HS ۵% و %۱ آنتی بیوتیک های پنی سیلین و استرپتومایسین کشت و تکثیر شدند. مورفولوژی سلولها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین غلظتهای سمی و غیرسمی تست MTT انجام شد. بمنظور تعیین نوع مرگ القاء شده بر سلولها میزان بیان Annexin-V به وسیله فلوسایتومتری مورد بررسی قرار گرفت.در مشاهدات میکروسکوپی سلولهای تیمار شده با سیتالوپرام و مقایسه آنها با هم در غلظتهای پایین تغییرات مورفولوژیکی چندانی مشاهده نشد؛ اما در غلظتهای ۱۲۰، ۱۶۰، ۲۵۰ʽM/ml تغییرات مورفولوژی خاصی در سلولهای تحت تیمار مشاهده شد. نتایج حاصل از تست MTT نشان داد که افزایش غلظت سیتالوپرام موجب کاهش معنیدار (****p<۰.۰۰۰۱) تکثیر سلولهای سرتولی موشی رده ی TM۴ شد. همچنین بررسی بیان Annexin-V به وسیله فلوسایتومتری نشان داد نوع مرگ القا شده توسط سیتالوپرام آپوپتوز بوده است. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که سیتالوپرام در غلظتهای بالا (۲۵۰-۱۲۰ ʽM) موجب القای آپوپتوز در سلولهای سرتولی موشی ردهی TM۴ گردید و مورفولوژی طبیعی سلولهای سرتولی را تحت تاثیر قرار داد. بنابراین احتمال بروز اختلالات ناباروری در مصرف این دارو باید در نظر گرفته شود.

باروری، آپوپتوز، افسردگی، فلوسایتومتری، تکثیر سلولی