آذر بابااحمدی - دانشجوی کارشناس ارشد آمار زیستی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.
زهرا سادات پژوهیده - مربی گروه مامایی، دانشکده علوم پزشکی شوشتر، شوشتر، ایران.
سلماز محمدی - دانشجوی دکترای بهداشت باروری، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران

مقدمه: تغذیه با شیر مادر، یکی از راهبردهای مهم برای رشد و بقاء کودکان است، زیرا تامین کننده نیازهای جسمی، فیزیولوژیک و روحی او تا ۶ ماهگی است، بنابراین مطالعه مروری حاضر با هدف تعیین شیوع تغذیه انحصاری با شیر مادر و عوامل مرتبط با آن در ایران انجام شد. روش کار: در این مطالعه مرور نظام مند و متاآنالیز، پایگاه های اطلاعاتی Scopus، PubMed، web of science، SID،Magiran ، Iranmedex، IranDoc و Google Scholar منابع مقالات انتخاب شده و منابع منتشر نشده (کنفرانس ها، تزها) با کلید واژه های Breastfeeding، Exclusive، Prevalence و Iran از سال ۲۰۱۹-۲۰۱۰ مورد بررسی قرار گرفت. برای ارزیابی کیفیت از چک لیست استروب، جهت بررسی ناهمگونی از شاخص I۲ و برای ارزیابی سوگرایی انتشار از آزمون Egger’s استفاده شد. از مدل اثرات تصادفی برای شیوع ترکیبی و نسبت شانس با فاصله اطمینان ۹۵% استفاده شد. آنالیز داده ها با نرم افزار Stata (نسخه ۱۶) انجام شد. یافته ها:از ۳۰ مطالعه­ ای که نتایج آنها استخراج گردید، ۱۹۷۴۰ کودک مورد بررسی قرار گرفتند. میزان شیوع تغذیه انحصاری با شیر مادر (۵۹/۰-۳۸/۰، ۹۵% :CI) ۴۹/۰ به دست آمد. نسبت شانس تغذیه انحصاری برای نوع زایمان (۷۲/۱-۰۷/۱، ۹۵% :CI) ۳۶/۱، برای سطح تحصیلات (۸۴/۱-۰۱/۱، ۹۵% :CI) ۳۶/۱ و برای شغل مادر (۲۳/۴-۰۹/۱، ۹۵% :CI) ۱۵/۲ بود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد شیوع تغذیه انحصاری با شیر مادر پایین بوده و نیازمند اقدامات مداخله ای می باشد.

ایران, تغذیه انحصاری, شیوع, متاآنالیز, مرور سیستماتیک