تحلیلی بر تاب آوری کالبدی مساکن اجتماعی در برابر زلزله با استفاده از تکنیک موران ( نمونه موردی محله ی پونک زنجان)

زمینه و هدف: با توجه به افزایش شتاب رشد شهرها، تامین مسکن از مهم ترین دغدغه های جوامع و از اولویت های دولت ها می­باشد. در کشور ما طی چند سال اخیر، به منظور تامین مسکن اقشار کم درآمد، دولت سیاست احداث مسکن مهر و طرح اقدام ملی مسکن را در پیش گرفته است. با توجه به آسیب پذیری بالایی که کشورمان در مقابل سوانح طبیعی به­ویژه زلزله دارد، لزوم توجه به مدیریت بحران و تاب آوری در پروژه های مسکن مهر و اقدام ملی مسکن ضرورت دارد. از آنجائیکه برنامه ریزی های انجام شده در زمینه مدیریت بحران به حین و پس از وقوع بحران اختصاص دارد و کمتر به شرایط پیش از وقوع بحران توجه می گردد؛ لذا در این پژوهش با هدف تحلیل تاب آوری کالبدی مساکن اجتماعی در برابر زلزله به دنبال برنامه­ریزی های پیش از بحران می باشیم. روش: در این پژوهش توصیفی-تحلیلی با هدف ارزیابی تاب آوری کالبدی محله پونک زنجان -که متشکل از مسکن های مهر می باشد-، کلیه شاخص های تاثیرگذار بر تاب آوری کالبدی به کمک تحلیل محتوا شناسایی و بررسی شده و پس از وزن­دهی وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی شده است. سپس به کمک تکنیک موران محلی و جهانی نوع پراکندگی تاب آوری و لکه های داغ و سرد بهینه شده تاب آوری مشخص شده است. یافته ها و نتیجه گیری: یافته ها بیانگر این است که از میان ۱۸ شاخص اساسی سنجش تاب آوری کالبدی در برابر زلزله، فاصله از گسل در بالاترین اهمیت و دسترسی به کاربری های درمانی و ایستگاه های آتش نشانی کمترین اهمیت را دارا می باشند. در مجموع، محلات متشکل از مسکن های مهر به علت ضعف هایی که در مولفه های کالبدی شان دارند از تاب آوری کالبدی پایینی برخوردارند و با وجود نوساز بودن و وجود برنامه ریز ی، آسیب پذیری بیشتری دارند.

Keywords:

Physical resilience , earthquake , Mehr housing , Zanjan , تاب آوری کالبدی , زلزله , مسکن مهر , زنجان