نمای اپیدمیولوژیک و توزیع جغرافیایی مراکز خصوصی خدمات توانبخشی در شهر مشهد

پیش زمینه: دسترسی آسان و سریع یکی از مولفه های اصلی ارائه عادلانه خدمات درمانی است. هدف مطالعه حاضر بررسی فراوانی و تراکم مراکز خصوصی توانبخشی فعال در مناطق شهری ۱۳ گانه شهر مشهد است. روش ها: در این مطالعه، توزیع مطلق و نسبی مراکز خصوصی ارائه دهنده خدمات توانبخشی در شهر مشهد از بانک اطلاعاتی سازمان نظام پزشکی مشهد تا پایان سال ۱۳۹۳ استخراج گردید. اطلاعات مناطق جغرافیایی و جمعیتی نیز از گزارش های منتشرشده توسط شهرداری مشهد بدست آمد. یافته ها: تا پایان سال ۱۳۹۳، مجموعا، ۳۰۹ مطب/مرکز/دفتر توانبخشی خصوصی درمناطق سیزده گانه شهر مشهد فعال بوده است، که با درنظرگرفتن جمعیت ۲۷۶۶۲۵۸ نفری مشهد، معادل ۱.۱ مرکز به ازای هر ۱۰،۰۰۰ نفر می باشد. فراوانی این مراکز به تفکیک نوع خدمت ارائه شده به ترتیب شامل ۱۳۳ بینایی سنجی (۴۳%)، ۶۹ فیزیوتراپی (۲۲%)، ۳۱ مرکز علوم تغذیه (۱۰%)، ۲۹ شنوایی سنجی/شنوایی شناسی (۹%)، ۲۴ گفتاردرمانی (۸%)، ۱۸ کاردرمانی (۶%)، ۵ ارتوپدی فنی (۲%) بوده است. با درنظر گرفتن منطقه بندی شهر مشهد، بیشترین تعداد مراکز توانبخشی خصوصی در منطقه ۱ (۳۹.۸%) و پس از آن در منطقه ۱۱ (۱۴.۶%) بوده است. بر اساس یافته ها، در منطقه ۱۲ شهری هیچ مرکز توانبخشی فعال نمی باشد. نسبت تعداد مراکز توانبخشی به ۱۰،۰۰۰ نفر در مناطق ۱، ۸ و ۱۱ بیشترین و در مناطق ۵، ۶ و ۱۲ کمترین بود. نسبت تعداد مراکز توانبخشی خصوصی به ۱۰،۰۰۰ نفر جمعیت در مناطق یک با ۷.۲، هشت با ۳.۲ و یازده با ۲.۳ به ترتیب ۶.۵، ۲.۹ و ۱.۲ برابر متوسط تمام مناطق مشهد (۱.۱) بود. نتیجه گیری: از مولفه های یک شهر مدرن، پاک و سالم، توزیع متوازن و متعادل امکانات تفریحی، بهداشتی و خدماتی در اکثریت نقاط شهر است. ضروری است نقشه جامع سلامت شهر با همکاری دانشگاه ها، سیاست گذاران سلامت و انجمن های پزشکی تهیه شود.

Keywords:

تامین خدمات بهداشتی , موقعیت جغرافیایی , ایران , مراکز توانبخشی