زیبا امام دوست - دانشجوی دکترای روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد تربت جام، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت جام، ایران.
سعید تیموری - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام، تربت جام، ایران
غلامرضا خوی نژاد - استادیار گروه روانشناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
علیرضا رجایی - دانشیار گروه روانشناسی، واحد تربت جام، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت جام، ایران.

مقدمه: وجود یک کودک ناتوان در خانواده مشکلات روانی برای اعضای خانواده خصوصا مادران ایجاد می‎کند که می‎تواند بر نگرش والد - کودک و در نهایت برسلامت روان مادر و کودک تاثیرگذار باشد. هدف پژوهش حاضر مقایسه تاثیر واقعیت درمانی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در نگرش والد-فرزند مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بود. روش کار: پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون –پس آزمون با دوره پیگیری یک ماهه بود. جامعه پژوهش مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم یک مدرسه ابتدایی شهر مشهد سال ۱۳۹۷ بود. با نمونه گیری در دسترس ۳۶نفر از مادران انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه جایگزین شدند. آزمودنی ها قبل، بعد مداخله و در مرحله پیگیری به پرسش نامه نگرش والد – فرزند پاسخ دادند. گروه اول شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و گروه دوم واقعیت درمانی به مدت ده جلسه ۹۰ دقیقه ای دریافت نمودند و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. جهت تحلیل آماری از تحلیل کوواریانس تک متغیری و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد بین تاثیر دو درمان تفاوت معنادار (۰۱/۰>p، ۷۸/۷= ۲/۹۹ f) وجود دارد و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی تاثیر بیشتری بر نگرش والد- فرزند دارد (اختلاف میانگین=۶۱/۶ و ۰۰۱/۰ > (p.  نتیجه گیری: برای بهبود نگرش والد- فرزند مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم می­توان از شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی سود جست.

اوتیسم, شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی, واقعیت درمانی, نگرش والد - فرزند