محسن شمس - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، مرکزی، ایران.
سعید عطازاده - استادیار حقوق جزا و جرم شناسی، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا.

زمینه و هدف: سالهای متمادی است مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر در نظام کیفری ایران وجود دارد و در قبال مجرمین به برخی جرایم مواد مخدر اعمال می شود. این مجازات در قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام و اصلاحیه این قانون در سالهای ۱۳۶۷ و ۱۳۸۹ در موارد متعددی پیش بینی گردیده است. با توجه به اعدام تعداد قابل توجهی از مجرمین مواد مخدر و همچنین افزایش میزان وقوع جرایم مواد مخدر در طول سالهای اجرای قانون فوق، این سوال مطرح می شود که آیا کیفر اعدام توانسته است اهداف مجازاتها به ویژه هدف بازدارندگی عام را محقق کند؟ روش:روش این پژوهش بر اساس اکثر پژوهشهای حقوق کیفری به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ شیوه اجرا توصیفی تحلیلی و ابزار گرداوری اطلاعات و داده ها اسنادی و کتابخانه ای است یافته ها و نتیجه گیری : واقعیات جامعه و آمارهای رسمی ارائه شده بیانگر این واقعیت است که موفقیت کیفر اعدام در قانون مبارزه با مواد مخدر با توجه به افزایش میزان وقوع این جرایم در تامین اهداف مجازاتها با تردید جدی مواجه است. نتایج این پژوهش نشان می دهد علیرغم اجرای مجازاتهای متعدد اعدام، کارایی ضعیف و ناتوانی آن در تامین اهداف مجازاتها، عدم تناسب این کیفر با برخی رفتارهای مجرمانه موجود در قانون مزبور و نقض اصول حاکم بر مجازاتها به اثبات رسیده است.لذا سیاست کیفری برای تحقق عدالت کیفری و اهداف مجازاتها ناگزیر به استفاده از مجازاتهای جایگزین بوده است.

سیاست کیفری، مجازات اعدام، قانون مبارزه با مواد مخدر، مجازاتهای جایگزین اعدام.