یاسر عفراوی - کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم وتربیت، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
پروانه ولوی - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
سیدمنصور مرعشی - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

هدف اصلی این پژوهش بررسی مفهومی جدید در عرصه تربیت شهروندی به نام سواد اجتماعی در محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی نظام آموزشی کشور در سال ۹۹- ۱۴۰۰ است. در سال های اخیر مفهومی با نام سواد اجتماعی مطرح شده که پیش نیاز تربیت شهروندی عنوان می شود. سواد اجتماعی شامل یادگیری مجموعه ای از مهارت های اجتماعی و گسترش دانش اجتماعی برای فهم مسائل مختلف اجتماعی است که شهروندان باید در زندگی خود به آنها توجه کنند. در این مقاله محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدائی و دوره متوسطه اول و دوم در ۱۰ جلد و به مجموع ۱۴۴۹ صفحه طبقه بندی و به سه بخش متن، تصویر، و فعالیت ها تقسیم شد، سپس شاخص های ویژه سواد اجتماعی در این سه بخش تحلیل شد. نتایج کلی تحلیل محتوا بدین صورت بود که مولفه ی روحیه همیاری و همدلی با دیگران، با فراوانی ۱۰۴ و ۸/۹۳ درصد، مولفه ی مهارت مربوط به برقراری ارتباط با دیگران با فراوانی ۸۳ و ۷/۱۳ درصد و مولفه احترام به آداب و سنن ملی، محلی و مذهبی با فراوانی ۷۱ و ۶/۰۹ درصد بیشترین میزان فراوانی را داشته اند.

سواد اجتماعی، تحلیل محتوا، مطالعات اجتماعی، نظام آموزشی