رضا کیهانی حکمت - دانشجوی دکتری تخصصی اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
غلامعلی حاجی - استادیار اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران (نویسنده مسئول).
سید عباس نجفی زاده - استادیار اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
نادر مهرگان - استاد اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

مکان تاثیر مثبت مخارج دولتی بر رشد اقتصادی یکی از مباحث شناخته شده در ادبیات اقتصادی بوده و بخش دولتی یکی از بخش های مهم در فرآیند و جریان مدور اقتصادی محسوب می شود. نقش مالی دولت در این جریان از دو جزء اساسی تشکیل شده است. دولت ها از یک سو از طریق مالیات و روش های دیگر کسب درآمد اقدام به کسب درآمد می کنند و از سوی دیگر، از طریق بودجه توزیعی به تخصیص این درآمدها به مخارج دولتی می پردازند. هزینه های تمام شدنی دولت منجر به برقراری ارتباط بین بخش و دو بازار کالا و خدمات مصرفی و بازار عوامل تولید می گردد. در مقاله حاضر، با استناد به اطلاعات و آمار موجود، براساس برآورد مدل های رگرسیونی رابطه بین مخارج مصرفی دولت و رشد منطقه ایی با بکارگیری داده های منطقه ای مرکز آمار در دوره (۱۳۹۶-۱۳۸۰) با استفاده از روش اقتصاد سنجی فضایی تبیین می شود. در انجام محاسبات از نرم افزار Excel و نرم افزار R استفاده شده است. این پژوهش در پی توضیح رشد استان های کشور با استفاده از مخارج مصرفی دولت است. به عبارتی آیا مخارج مصرفی دولت بر رشد استان های کشور اثر معنی داری دارد؟ و ثانیا آیا استان های کشور با گذشت زمان از لحاظ رشد اقتصادی همگرا می شوند؟ به عبارتی مخارج مصرفی دولت باعث تشدید واگرایی یا همگرایی استان های کشور شده است. نتایج حاصل از این تحقیق بیان کننده اثر منفی مخارج مصرفی دولت، رشد جمعیت و سرمایه انسانی بر رشد منطقه ای در ایران است و معناداری متغیر وابستگی فضایی نشان دهنده آثار مثبت سر ریز ناشی از رشد اقتصادی در مناطق می باشد.

مخارج مصرفی دولت, اقتصاد سنجی فضایی, همگرایی رشد, سرمایه انسانی