مقایسه کاربرد برگی و خاکی نانوکلات های آهن بر ویژگی های رشدی آفتابگردان در یک خاک شور

سابقه و هدف: فناوری های نوین مانند بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی نقش مهمی در افزایش تولیدات و بهبود کیفیت مواد غذایی تولید شده توسط کشاورزان ایفا می کنند. شوری خاک نیز مستقیما بر جذب عناصر غذایی اثرگذار می باشد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی کاربرد نانو کلات با بنیان های اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) و اسید هیومیک (HA) به عنوان عامل کودی می باشد. مواد و روش ها: این تحقیق به صورت آزمایش گلدانی و به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی شامل دو سطح کودی نانو کلات های آهن (اتیلن دی آمین تترا استیک اسید و اسید هیومیک) و دو روش کاربرد کود (محلول پاشی با سطح یک گرم در لیتر و خاکی با سطح ۱ گرم در کیلوگرم همراه با شاهد) در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام شد. جهت کشت از ۵ بذر آفتابگردان استفاده گردید. همچنین اعمال تیمارها به دو صورت مصرف خاکی و محلول پاشی از زمان ۶-۴ برگی، در ۴ مرحله و در فواصل زمانی ۱۵ روزه اجرا گردید. در طول دوره آزمایش نیز گلدانها توسط آب مقطر و به روش وزنی آبیاری شدند. ۸ هفته بعد از کشت گیاه، برخی پارامترهای رشد، میزان کلروفیل و همچنین عناصر غذایی (آهن، روی، فسفر و پتاسیم) اندام هوایی گیاه آفتابگردان (Helianthus annuus) در شرایط شوری دایمی خاک بررسی گردید. تجزیه آماری بر اساس نرم افزار آماری SAS و آنالیز واریانس دادهها بر اساس برنامه تجزیه واریانس آنووا انجام شد. میانگین شاخصهای اندازه گیری شده با استفاده از آزمون دانکن در سطح ۰۵/۰ گروهبندی شدند. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد اثرات متقابل نوع کود و روش مصرف آن تاثیر معنی داری بر شاخص های اندام هوایی (وزن خشک، تعداد برگ و ارتفاع بوته)، محتوای کلروفیل های برگ (a، b، کل و کارتنوئیدها) و غلظت عناصر غذایی (آهن، روی، فسفر و پتاسیم) گیاه آفتابگردان داشت (p≤۰.۰۱). مقایسه میانگین ها نشان داد محلول پاشی نانو کلات آهن با بنیان اتیلن دی آمین تترا استیک اسید وزن خشک اندام هوایی، تعداد برگ و ارتفاع بوته (به ترتیب ۱۵/۱، ۲۱/۱ و ۰۵/۱ برابر)، میزان کارتنوئید برگ (۷۶/۱ برابر) و همچنین غلظت آهن در اندام هوایی (۳۷/۲ برابر) را در مقایسه با شاهد افزایش داد. همچنین در مصرف خاکی نانو کلات آهن با بنیان اتیلن-دی آمین تترا استیک اسید، میزان غلظت عناصر فسفر و پتاسیم نیز به ترتیب ۵۹/۱ و ۹۴/۱ برابر نسبت به شاهد افزایش یافت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج، کاربرد محلول پاشی نانوکلات آهن با بنیان اتیلن دی آمین تترا استیک اسید اکثر پارامترهای رشد گیاه آفتابگردان را بهبود داد که برتری این نانو کود را نسبت به نانوکلات آهن با بنیان اسید هیومیک در خاک های شور نشان می دهد.

Keywords:

عناصر کم مصرف , گیاهان روغنی , کلات , نانوتکنولوژی , نانوکود