ژیلا جهانی جلودار لو - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
بهروز اسماعیل پور - دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
موسی ترابی گیگلو - استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
یوسف جهانی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، اردبیل، ایران
سمیه بهادری - دانشجوی دکتری گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

به منظور بررسی ویژگی های مورفو-فیزیولوژیکی برخی ارقام تجاری و ارقام وحشی سیب زمینی آزمایشی در سال زراعی ۱۳۹۹-۹۸ در سه بخش آزمایشگاه کشت بافت، گلخانه آموزشی دانشگاه و مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق به صورت بلوک های کامل تصادفی در سه تکرا ر به اجر ا درآمد . در این تحقیق از ۷ گونه خویشاوندی وحشی سیب زمینی S. Chacoense (A), S. Demisum (B), S. Papita (D), S. chc۳۴XIVP۳۵ (E), S. Balbucastum (F), S (CPCNijXP۶۱ (J) و Stoloniferum (I) , ۴ رقم تجاری مرسوم (آگریا، ساوالان، جلی و میلوا) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین وحشی و تجاری مورد مطالعه از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی اختلاف معنی داری در سطوح احتمال ۱ و ۵ درصد وجود داشت. این امر حاکی از تنوع ژنتیکی بالای بین ارقام وحشی و تجاری به منظور گزینش برای صفات مورد نظر می باشد. مقایسات میانگین صفات نشان داد که ارقام تجاری آگریا، میلوا، ساوالان و جلی نسبت به ارقام وحشی مورد ارزیابی دارای ارتفاع بوته، قطر ساقه، طول و عرض غده، عمق چشم، تعداد چشم، وزن خشک غده، اندازه تخمدان، کلاله، کاسبرگ و درصد جوانه زنی لوله گرده بیشتری بودند. در بین ارقام وحشی مورد ارزیابی رقمChacoense (A)بیشترین قطر میوه، طول و عرض غده، اندازه تخمدان و درصد دانه گرده بارور و رقم Papita (D) دارای بیشترین وزن خشک غده و درصد دانه گرده بارور بود. رابطه بین ارتفاع بوته با صفات وزن خشک غده، طول و عرض غده، عمق چشم، اندازه تخمدان، اندازه کلاله، اندازه کاسبرگ مثبت و معنی دار بود و با صفات اندازه خامه و درصد دانه گرده بارور منفی و معنی دار بود. رابطه منفی و معنی داری بین اندازه کلاله و قطر میوه وجود داشت. بین درصد جوانه زنی لوله گرده و اندازه خامه رابطه مثبت و معنی دار و درصد دانه گرده بارور با صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن خشک غده، طول و عرض غده رابطه منفی و معنیدار داشت. سه مولفه اول با مقادیر ویژه بالاتر از یک ۸۲/۵۵ درصد از کل تغییرات مربوط به صفات را در برگرفتند، در این میان سه مولفه اول به ترتیب ۵۹/۴۴، ۱۲/۰۶، ۱۱/۰۵ درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند. بنابراین بر اساس مولفه ها و صفات مورد بررسی، مقادیر بیشتر در مولفه اول و مولفه دوم مورد نظر ارقام تجاری آگریا، میلوا، ساوالان و جلی به عنوان مطلوب ترین ارقام شناسایی شدند و دو رقم وحشی D,A نزدیک ترین ارقام به ارقام تجاری بودند

سیب زمینی، ارقام تجاری و وحشی، صفات مورفوفیزیولوژیکی