علی رضا عرب سلمانی - دانشجوی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید مفتح شهر ری
علی صفرزاده - دانشجوی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید مفتح شهر ری

نویسندگان و شاعران در همه ادوار تاریخ کوشیده اند تا با استفاده از روش ها و هنرهای متفاوت، به زیبایی و تاثیرگذاری کلام خود بیافزایند و در این طریق از هیچ شگردی دست نکشیده اند. یکی از این اسلوب «روش تکرار» است. تکرار، از بدایع لفظی است و در هنر کلامی به کار می رود تا سخن عادی و فاقد زیبایی را به سخنی بیش وکم ادبی یا بالاتر برساند. این شگرد، که از محبوب ترین روش های زیبایی کلام نزد قدما و نویسندگان معاصر بوده، از دو جهت حائز اهمیت است: اول آنکه باعث طرب انگیزی و نشاط در سخن می شود و با تفاوتی که در موسیقی ایجاد می کند، عواطف خواننده را بیشتر برمی انگیزد؛ دوم آنکه سبب نفوذ و تاثیر بیشتر کلام بر خواننده می شود. سعدی، یکی از شاعرانی است که بهترین بهره از تکرار را در اشعار خود (چه نظم و چه نثر) داشته و بعد از مولانا وحافظ، بیشترین استفاده را از این روش برده است. دراصل، اگرچه این هنر، در دسته بدایع لفظی قرار می گیرد، اما در کلام سعدی چنان به کار رفته که نه تنها بر ماهیت دیداری و شنیداری (موسیقی) کلام او افزوده، که در معنا نیز سخن او را به مرحله جدیدی رسانده است.

روش تکرار، موسیقی، غزلیات سعدی، بدیع