سید رسول میراشرفی - دانشجوی دکتری رشته تاریخ اسلام
نرگس رضایی حدادی - دانشجوی دکتری رشته تاریخ اسلام

ماکس وبر ۱۹۲۰-۱۸۶۴ از اندیشمندان آلمانی تبار در حوزه جامعه شناسی است. نظریه اجتماعی وی در خصوص کنش اجتماعی مورد توجه بسیاری از متفکرین قرار گرفته و نقدهای زیادی نیز بر آن وارد شده است. در انجام مطالعات تاریخی نیز می توان با استفاده از این نظریه اجتماعی، به بررسی علل وقوع پدیده های تاریخی و نتایج اجتماعی حاصل از آنها پرداخت. در پژوهش حاضر از روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر نظریه برون تاریخی در بازهی زمانی عصر سلجوقی استفاده شده است. تاسیس نظامیه های بغداد توسط خواجه نظام الملک، انگیزه های وی از ساخت آنها و نتایجی که ایجاد این مدارس بر جامعهی سلجوقی گذاشت، پدیده ای تاریخی است که در این تحقیق با تاکید بر نظریه کنش اجتماعی ماکس وبر بدان پرداخته شده است.

ماکس وبر، خواجه نظام الملک، نظامیه بغداد، کنش اجتماعی.