فاطمه فاضلی نیک - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شهید بهشتی
حسنا نورائی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شهید بهشتی

اصل رازپوشی پزشکی که پیش بینی آن در نظام های حقوقی مختلف از نتایج توجه به حق شهروندان بر حریم خصوصی است،اصلی مهم، در جهت احترام به اصل آزادی انسانها، جلب اعتماد بیماران و درنتیجه تامین مصالح فردی و عمومی است. نقضاین اصل جز در موارد استثنائی مجاز نیست و بر اساس قوانین موجب مسئولیت مدنی، انتظامی و کیفری کادر درمان می باشد.اینکه اصل رازداری پزشکی در جهت تامین کدامیک از مصالح فردی یا اجتماعی و تحت چه شرایطی قابل کنارگذاری و نقضاست و در واقع استثنائات این اصل، کدام است ؛ همواره از موضوعات مورد بحث میان پژوهشگران بوده است. در برخی نظام هایحقوقی این استثنائات بطور شفاف در قوانین مربوطه شناسایی گردیده و مانع سرگردانی کادر درمانی شده است. اما در ایران،صرفا برخی استثنائات به صورت مصداقی، دارای مستند قانونی است و درنتیجه در مواقع شیوع بیماریهای جدید مانند کووید۱۹، این سوال ایجاد خواهد شد که آیا انتشار اطلاعات این بیماران که می تواند نقش مهمی در پیشگیری از گسترش بیماری ایفانماید، مجاز خواهد بود یا خیر. این مقاله با روش تحلیلی – توصیفی اولا به اصل رازپوشی، مسئولیت ناشی از نقض آن و استثنائاتاین اصل می پردازد و توجیه می شود که انتشار اطلاعات بیماران مبتلا به کووید ۱۹، در زمره ی هیچ یک از موارد حصری پیشبینی شده در قوانین ایران نیست . بنابراین در این زمینه نیازمند رفع خلاء قانونی موجود هستیم. در قسمت دوم با نگاهی گذرابه اقدامات سایر نظام های حقوقی به تحلیل چالش میان حق بر حریم خصوصی که مصداقی از حقوق اساسی بشر است و انتشاراطلاعات بیماران در جهت تامین سلامت عمومی جامعه، خواهیم پرداخت. در نهایت نتیجه گیری خواهد شد که در جهت تامینسلامت عمومی، انتشار اطلاعات بیماران که حدود و چهارچوب های آن باید صراحتا توسط قوانین تعیین گردد، ضرورتی اجتنابناپذیر بوده و لازم است قانونگذاران ایران نیز مانند بسیاری از دیگر کشورها در این زمینه اقدامات مقتضی به عمل آورند.

رازپوشی، مسئولیت کیفری، مسئولیت انتظامی، مصلحت اجتماعی، سلامت عمومی