علی نهاوندی - سطح چهار حوزه علمیه قم؛ استاد سطوح عالی قم؛ مدیرگروه فقه هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار؛

گسترش فضای مجازی و استفاده و بهره برداری آزاد از آن، تبیین چارچوب و ضوابط فقهی مصرف فرهنگی آن را ضروری می داند؛ چرا که فضای مجازی بستر عرضه کالاهای فرهنگی برای مصرف است و بهره برداری آزاد از آن متضمن مصرف تمامی داده هایی است که از طریق فضای سایبری می توان انتقال داد. این جهت مسائل متنوعی را تولید می کند. از آن جمله قلمرو مجاز فقهی مصرف برای کاربر شبکه های تحت وب است که ممکن است به دلیل انگاره آلات مشترکه بودن فضای مجازی، استفاده آزاد از آن جایز قلمداد شود. این تحقیق بر آن است که با موضوع شناسی فضای مجازی، استناد به ادله آلات مشترک بودن فضای مجازی را نقد کند و این دلیل را مستند تجویز استفاده مطلق و مطلق استفاده از فضای مجازی نداند. در نتیجه مادامی که توان فنی زیر ساختی سایبری ملی، اشراف و احاطه مدیریتی در بستر وب به دست نیامده، ادله مجوزه آلات مشترک، دلیلی بر بهره برداری مطلق از فضای مجازی نیست و نمی توان برای استفاده و مصرف به بیش از حد ضرورت و اضطرار مجوز شرعی داد.

فضای مجازی, آلات مشترک, استفاده آزاد, مصرف فرهنگی