مصطفی همدانی - دانش آموخته سطح چهار حوزه؛ استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم.

نقطه آغاز ارتباطات میان فردی در فرهنگ اسلامی با سلام و احوال پرسی به عنوان رفتارهایی کلامی و برخی رفتارهای غیرکلامی که عمدتا بر محور ارتباطات لمسی هستند، یعنی دست دادن، معانقه و ... برگزار می شود. این الگوهای اسلامی در روایات بسیار ستوده شده اند. در شرایط بیماری های مسری انواع ارتباطات لمسی می توانند زمینه سرایت را فراهم کنند؛ همان گونه که برقراری ارتباط در فاصله ارتباطی اندک نیز از اسباب سرایت برخی بیماری های مسری از طریق تنفس است. پرسشی که در روزگار شیوع این بیماری ها رخ می دهد، این است که وظیفه مومن در آغاز ارتباط با دیگران یا با افراد مبتلا در چنین دورانی چیست؟ پژوهه فرارو این موضوع را با تاکید بر کووید ۱۹ طبق روش تحلیل اجتهادی و با کاوش در اسناد فقهی تحلیل کرده و به این نتیجه رسیده است که در صورت بروز این بیماری های مسری، هر نوع لمس و فاصله نزدیک که سبب سرایت بیماری شود یا زمینه انتقال آن را فراهم کند، ممنوع است؛ اما جدیدترین تحقیقات نشان داده ویروس کرونا که عامل بیماری کووید ۱۹ است، از طریق تنفس منتقل می شود و مانایی چندانی در سطوح ندارد. بنابراین استحباب موکد مصافحه به جای خود باقی است؛ ولی طبق همین تحقیقات، برقراری ارتباط در فاصله صمیمانه که زمینه سرایت این بیماری را به وجود می آورد، ممنوع است؛ همان طور که در بیماری های عفونی دیگر که با تنفس سرایت می کنند، حکم ممنوعیت باقی است.

ارتباطات, فقه ارتباطات, ارتباطات غیرکلامی, آغاز ارتباط, مصافحه, کرونا