محمد پورمحمدتقی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی حمل و نقل، گروه مهندسی عمران، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محمدرضا احدی - دانشیار، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی

بهبود در بهره وری و افزایش ایمنی در بخش های مختلف آزادراه ها به عنوان یک اولویت در جوامع حمل و نقلی شناخته می شود. با توجه به این مهم، سیستم کنترل سرعت مجاز متغیر (VSL) توجه بسیاری را به عنوان یکی از ابزارهای مفید جهت مدیریت جریان های ترافیکی در آزادراه ها به خود جلب نموده است. از آنجایی که سیستم VSL توانایی پاسخگویی و اعمال تغییرات بر اساس شرایط مختلف ترافیکی و آب و هوایی را دارا است، می تواند جایگزین بسیار مناسبی جهت استراتژی های استاتیکی کنترل سرعت (تابلوهای ایستای کنترل سرعت) در راه ها باشد. این سیستم به جهت کاهش اختلاف سرعت و تطبیق جریان ترافیک در بخش های خطرناک راه ها، کاهش نرخ تصادفات جلو عقب و افزایش ایمنی ترافیک طراحی گردیده است. این مطالعه جهت ارزیابی تاثیرات سیستم VSL در هنگام وقوع تصادفات رانندگی و انسداد مسیر در افزایش بهره وری حمل و نقل در آزادراه قم-تهران انجام و از طریق نرم افزار AIMSUN مدل سازی شده است. با توجه به اعمال سرعت ۷۰ کیلومتر بر ساعت به عنوان حداکثر سرعت مجاز در کیلومتر ۵ توسط تابلوی VSL، به دلیل انسداد مسیر در بالادست در اثر وقوع تصادف، شاهد کاهش ۴ ساعتی زمان سفر کل وسایل نقلیه در مدت زمان مدل سازی هستیم. به عبارت دیگر بر اساس نتایج شبیه سازی (تک VSL)، میزان تاخیر ۳/۵%، توقف ۱۹%، زمان سفر ۱/۵% و تولید آلاینده ها ۱/۵% کاهش یافته است.

کنترل سرعت مجاز متغیر، تصادف، افزایش بهره وری، ایمنی، مدیریت ترافیک