تحلیل ظرفیت توسعه متوازن حمل و نقل با تاکید بر مفهوم بندر ریل پایه (مطالعه موردی: بندر چابهار)

برنامه های توسعه ای برای شقوق مختلف حمل و نقل اعم از جاده ای، ریلی، دریایی و هوایی در ابعاد متفاوت صورت می پذیرد. مسئله آنجایی آغاز می شود که توسعه نامتوازن در مجموع این شقوق، منتج به عملکرد موردانتظار و بهره برداری متناسب نمی گردد. توسعه بنادر از جمله مواردی است که ذیل آن نیازمندی به توسعه شبکه ریلی و جاده ای نیز تعریف می شود. در این پژوهش از رهگذر نگاه فرابخشی، توسعه بندر چابهار مورد بررسی قرار گرفته است. این بندر بنابر موقعیت استراتژیکی که داراست، نقش ترانزیتی ویژه ای در برقراری ارتباط کشورهای جنوب شرقی آسیا با کشور افغانستان، کشورهای حوزه CIS و اتصال به اروپا ایفا می کند و تسهیل گر جریان جابه جایی بار و کالا در این منطقه می باشد. در همین راستا، در این پژوهش ذیل تعریف توسعه بندر چابهار، ظرفیت شقوق مختلف حمل و نقل اعم از ریلی و جاده ای با تاکید بر مفهوم توسعه بندر ریل پایه مورد بررسی قرار گرفته و پتانسیل بار داخلی، تقاضا و ترانزیت با محوریت انتقال به این بندر، تحلیل گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد برنامه های توسعه ای بندر چابهار از ظرفیت ۸,۵ میلیون تن به ۸۰ میلیون تن، فاقد پتانسیل لازم است و در صورت تحقق این میزان، شبکه ریلی و جاده ای می بایست به صورت هماهنگ و متناسب با ساختار فضای بندر به صورت همزمان طراحی گردد. نهایتا پیشنهاداتی برای سناریوهای مختلف توسعه، با اتکا بر مفهوم بندر ریل پایه و حمل و نقل ترکیبی ارائه شده است.

Keywords:

توسعه متوازن , بندر چابهار , شبکه ریلی , بندر ریل پایه , حمل و نقل ترکیبی