نظریه هوش اخلاقی مبتنی بر دیدگاه حضرت علی (ع) در نهج البلاغه

هدف این پژوهش ارائه تئوری هوش اخلاقی مبتنی بر دیدگاه حضرت علی (ع) در نهج البلاغه است. روش پژوهش کیفی و مبتنی بر تئوری داده بنیاد می باشد. جامعه تحقیق، فرمایشات علی (ع) در نهج البلاغه می باشد . ابزار جمع آوری داده ها فیش برداری از کتاب نهج البلاغه بوده و پژوهشگر جهت جمع آوری داده ها مفاهیم مرتبط با هوش اخلاقی را فیش برداری، احصاء و سپس با کدبندی آنها، داده ها را، برحسب ویژگی های مشترک، در یک دسته قرارداده و به بررسی روابط بین متغیرها پرداخته است. یافته ها: محقق سعی دارد با این کار به "الگو و اصول هوش اخلاقی" دست یافته و با اتکا به آنها، نظریه خود را تبیین و در نهایت نظریه هوش اخلاقی مبتنی بر دیدگاه حضرت علی (ع) را ارائه نموده است. در نظریه هوش اخلاقی حضرت علی (ع) هوش اخلاقی شامل سه بعد الهی، درون فردی و برون فردی می باشد. مولفه های هوش اخلاقی در بعد الهی عبارتند از: تقوای الهی، عدم دنیاگرایی، یقین، اخلاص و سپاسگزاری. بعد درون فردی هوش اخلاقی در برگیرنده مولفه های خردورزی، تواضع و فروتنی، عفت و حیا، صداقت، صبر و شکیبایی می باشد. همچنین مولفه های بعد برونفردی هوش اخلاقی عبارتند از: محبت و احترام، همدلی، عدالت و انصاف، ایثار و از خودگذشتگی، بخشش، و وفای به عهد. به نظر میرسد فرمایشات امام علی (ع) دید جامعی از هوش اخلاقی را بدست داده، لذا می توان با تهیه ی یک برنامه آموزشی منظم بر اساس این یافته ها هوش اخلاقی را با توجه به فرهنگ جامعه اسلامی آموزش داد.

Keywords:

هوش , هوش اخلاقی , حضرت علی (ع) , نهج البلاغه