احمدرضا حیدریان شهری
منیره زیبایی

نیهیلیسم یا نیست انگاری که معمولا برای توصیف مذهب نفی مطلق می آید، وضعیتی روان شناختی است که در آن معنای زندگی، هستی و بودن از دست می رود و اوضاعی اضطراب آفرین و یاس آور بر انسان حاکم می گردد. این مکتب پس از پیدایی در روسیه، در نتیجه ویرانی های حاصل از دو جنگ جهانی رشدی گسترده یافت؛ بگونه­ای که تفکرات نیهیلیستی به مرور در کانون توجه نویسندگان عرب قرار گرفت. هانی راهب از نویسندگان نوگرای معاصر سوری در رمان «شکست خوردگان» به تصویر یکی از شاخه های نیهیلیسم؛ یعنی نیهیلیسم اگزیستانسیالیستی در افکار و افعال قهرمانان رمان می پردازد. مقاله پیش رو، به شیوه توصیفی-تحلیلی به سبب رویکرد نو نویسنده رمان و قابلیت تطبیق مولفه های نیهیلیسم بر رمان، سعی در واکاوی نمودهای نیهلیستی در آن دارد. براساس یافته های پژوهش، نویسنده چون زندگی کنونی را در چارچوب اجتماع می نگرد و انگیزه ها را با آزادی انسان دشمن می بیند، آن را تلخ و پوچ می نماید و راه حل را در رهایی از تار و پودهای اجتماع نشان می دهد؛ اما عصیان شخصیت ها از آنجایی که تغییری در وقایع جاری جامعه ایجاد نمی کند به لجام گسیختگی، پوچی، بی هدفی و بی ثباتی آنان منتهی می گردد.       

رمان, هانی راهب, نیهیلیسم, شکست خوردگان, عصیان